Αναμφισβήτητα
την τελευταία δεκαετία, οι Ελληνικές τράπεζες πίστευαν ότι έχουν τα
πάντα: Διψήφια ποσοστά ανάπτυξης σε έσοδα και κέρδη, αποδόσεις ιδίων
κεφαλαίων άνω του 20% ετησίως και μία εύκολη πρόσβαση στα Βαλκάνια.
Δυστυχώς, οι καιροί άλλαξαν δραστικά όταν χτύπησε ο τυφώνας του
Ελληνικού Δημόσιου Χρέους.
Παρόλο που σχεδόν καμία τράπεζα δεν είχε ενδώσει στις σειρήνες των
τοξικών προϊόντων, οι ισολογισμοί τους ήταν ακμαίοι και η κεφαλαιακή
τους επάρκεια ήταν κορυφαία, ο αντίκτυπος προκάλεσε ανυπολόγιστη ζημιά.
Η παρατεταμένη ύφεση της Ελληνικής οικονομίας, που αναζητεί πλέον ένα
νέο μοντέλο ανάπτυξης, έχει προκαλέσει την εκτίναξη των μη
εξυπηρετούμενων δανείων, ενώ οι καταθέσεις καταφεύγουν σε ασφαλέστερες
τράπεζες ή καταναλώνονται. Παράλληλα, η απώλεια της πρόσβασης στη διεθνή
αγορά κεφαλαίου συνεπάγεται ότι οι επιλογές χρηματοδότησης έχουν
μειωθεί δραστικά.
Νέοι παίκτες επηρεάζουν σήμερα τον τομέα. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα,
η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή, το Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Ινστιτούτο,
κ.ά. Οι πολιτικές τους ορισμένες φορές αντικρουόμενες δυσχεραίνουν την
κατανόηση της τελικής έκβασης του παιχνιδιού αυτού.
Υπό αυτό το πρίσμα, ποιό είναι το μέλλον του Ελληνικού τραπεζικού
συστήματος; Υπάρχει τρόπος να επιβιώσει από την καταιγίδα και να βρεθεί
πάλι σε ήσυχα, χαρτογραφημένα ύδατα;
Το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα αντιμετωπίζει πέντε συνυφασμένες
προκλήσεις: τη διατήρηση της κεφαλαιακής επάρκειας, την αύξηση
ρευστότητας, τη μείωση των αυξημένων μη εξυπηρετούμενων δανείων, την
προώθηση της ανάπτυξης και την αντιμετώπιση του προγράμματος συμμετοχής
του ιδιωτικού τομέα.
Το σύνολο του τραπεζικού συστήματος περιμένει εναγωνίως να μάθει τα
αποτελέσματα της αποστολής που κλίθηκε να φέρει σε πέρας η Blackrock
Solutions: μία πλήρης, ανεξάρτητη αξιολόγηση των επιπέδων των μη
εξυπηρετούμενων δανείων κάθε Ελληνικής τράπεζας. Η έκθεση πρόκειται να
ανακοινωθεί επίσημα, ενώ αναμένεται ότι θα αποτελέσει καταλύτη για
ριζικές αλλαγές στο Ελληνικό τραπεζικό σύστημα.
Κατά την ίδια περίοδο η αγορά αναμένει την οριστικοποίηση του
προγράμματος συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα, το οποίο θα επηρεάσει την
κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών, αλλά ταυτόχρονα θα ενδυναμώσει τα
εναπομείναντα χαρτοφυλάκια ομολόγων τους.
Θα είναι ποτέ ίδιο το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα μετά την ανακοίνωση
της έκθεσης της Blackrock Solutions και πως θα ανταπεξέλθουν οι τράπεζες
στις μύριες προκλήσεις; Χωρίς εμφανώς αντικείμενο εργασιών θα αρχίσει η
συρρίκνωση, οι απολύσεις (και στην καλύτερη περίπτωση εθελούσιες
έξοδοι), η μείωση μισθών, προσωπικού και καταστημάτων ;
Το πρώτο πυρ στον πόλεμο των συγχωνεύσεων των Ελληνικών τραπεζών
άνοιξαν οι Alpha Bank και Eurobank, προκαλώντας την έκπληξη της αγοράς.
Υπήρχε η γενική πεποίθηση ότι κανείς δεν θα κατέληγε σε συμφωνία πριν
την ανακοίνωση της έκθεσης της Blackrock Solutions, παρά το γεγονός ότι
όλοι ήταν σε διαπραγματεύσεις με όλους.
Όλοι οι μετέχοντες στην αγορά αναμένουν την κίνηση της Εθνικής Τράπεζας
της Ελλάδος, η οποία θα γίνει μετά την ανακοίνωση της έκθεσης για τα μη
εξυπηρετούμενα δάνεια. Αν αποφασίσει να κινηθεί, η επιλογή του
συνεργάτη θα δημιουργήσει πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα στην αγορά. Ποιοι
θα πρέπει να είναι οι παράγοντες που θα συμβάλλουν στην απόφαση της
Εθνικής Τράπεζας, ενώ το τελικό αποτέλεσμα θα είναι επωφελές για το
σύνολο της Ελλάδας;
Ακόμη ένα θέμα ανησυχίας θα είναι η μοίρα των θυγατρικών των Ελληνικών
τραπεζών στα Βαλκάνια. Το συλλογικό μερίδιό τους στην αγορά υπερβαίνει
το 20% σε ορισμένες από αυτές τις αγορές, αλλά οι μητρικές τράπεζες
δυσκολεύονται να χρηματοδοτήσουν τις λειτουργίες τους εν μέσω της
πιστωτικής στενότητας. Η Εθνική Τράπεζα αποφάσισε να συγκεντρώσει τις
θυγατρικές της εκτός Ελλάδας και Τουρκίας σε μία νέα εταιρεία holding,
προκειμένου να διευκολύνει τη χρηματοδότησή τους (ή ως ένα πρώτο βήμα
προς την τελική πώληση;). Τι είδους επιλογές θα πρέπει να αναλογιστούν
οι διευθυντές και οι μέτοχοι των Ελληνικών Τραπεζών;
Από την άλλη πλευρά, θα ήταν επωφελές για την ανάπτυξη της Ελληνικής
οικονομίας εάν η Κυβέρνηση συστήσει μία νέα κρατική επενδυτική τράπεζα,
πιθανώς με τη βοήθεια της Γερμανικής κρατικής επενδυτικής τράπεζας KfW;
Θα πίστευε κανείς ότι μια ύφεση της τάξης περίπου του 7% θα ήταν η
μεγαλύτερη ανησυχία των Ελληνικών επιχειρήσεων, αλλά αυτό πόρρω απέχει.
Το κυριότερο πρόβλημά τους είναι ότι οι Ελληνικές τράπεζες αποσύρουν
ρευστότητα από την αγορά με αυξανόμενους και ανησυχητικούς ρυθμούς. Το
δικέφαλο αυτό τέρας απειλεί να καταστρέψει ακόμη και τις σχετικά δυνατές
και βιώσιμες επιχειρήσεις.
Τι μπορούν να κάνουν οι Ελληνικές τράπεζες για να στηρίξουν την
Ελληνική αγορά; Πως μπορούν να προβλέψουν ποιες εταιρείες θα καταφέρουν
να αντισταθούν στο οικονομικό τσουνάμι, με τι επιτόκιο θα πρέπει να
δανείζουν και πως θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα θέματα των εγγυήσεων;
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ένας καταιγισμός συγχωνεύσεων που θα
καταλήξει σε λιγότερες, πιο δυνατές τράπεζες θα δώσει λύση στο παραπάνω
πρόβλημα. Άρα η εξαγορά ορισμένων Ελληνικών τραπεζών από ξένες τράπεζες
θα ήταν η βέλτιστη λύση; ή μήπως οι στρατηγικές συμμαχίες με τις
τράπεζες ''γίγαντες'' της Ευρώπης , αλλά και πέραν αυτής, έτσι ώστε να
ανθίστανται στον οξύ παγκόσμιο ανταγωνισμό, κυρίως με τον μικρού κόστους
δανεισμό από την ΕΚΤ;
Η
δουλειά του παραδοσιακού τραπεζικού τομέα είναι η δανειοδότηση. Ενώ αυτή
η δήλωση ισχύει και στην παρούσα κατάσταση, ωστόσο είναι πιο περίπλοκη.
Μήπως θα πρέπει οι Ελληνικές τράπεζες να αναζητήσουν την ανάπτυξη στη
διαχείριση περιουσίας, στο bancassurance και την έκδοση χρεωστικών
καρτών; στο retail γενικότερα;
Οι Ελληνικές τράπεζες διψάνε για χρηματοδότηση, οπότε είναι επιτακτική η
ανάγκη να δημιουργήσουν στρατηγικές που θα τους επιτρέπουν να
προσελκύουν καταθέσεις με λογικό κόστος. Επίσης, υπάρχει το θέμα του
δανεισμού. Εφόσον οι Ελληνικές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να βρουν τις
κατάλληλες εγγυήσεις, μήπως τα νέα προγράμματα των κρατικών εγγυήσεων
είναι η λύση; Ή οι λεγόμενες στρατηγικές συμμαχίες και ,ας είμαστε
ειλικρινείς, πολλές από τις λεγόμενες μικρές τράπεζες θα πρέπει να
επιδιώξουν τη συγχώνευσή τους με μεγάλες τράπεζες ή τραπεζικούς
οργανισμούς;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου