ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΣΥΛΟ

[    ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΣΥΛΟ

Το πανεπιστημιακό άσυλο αποτελεί κατά την άποψη των περισσοτέρων αναπόσπαστο στοιχείο της ακαδημαϊκής ελευθερίας και των δικαιωμάτων που απορρέουν από αυτήν, δηλαδή το δικαίωμα στη γνώση, τη μάθηση και την εργασία των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας. Το άσυλο χαρακτηρίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία στην έρευνα και τη διδασκαλία και την ελεύθερη έκφραση και διακίνηση των ιδεών μέσα στους χώρους του Πανεπιστημίου για τα μέλη της πανεπιστημιακής κοινότητας, δηλαδή τους διδάσκοντες και τους διδασκομένους.

Με τη λέξη «άσυλο» εννοούμε τον τόπο όπου παραδοσιακά ο χώρος καθίσταται «απαραβίαστος» και έχει τις ρίζες του στην ελληνική αρχαιότητα. Βωμοί, ναοί, ιερά άλση και γενικότερα χώροι θρησκευτικής λατρείας παρείχαν προστασία από βίαιη σύλληψή τους στους διωκόμενους για ποινικά αδικήματα.

Το ακαδημαϊκό άσυλο δεν κατοχυρώνεται ρητά στο Σύνταγμα, το γεγονός αυτό χρησιμοποιούν αρκετοί ως επιχείρημα λέγοντας ότι δεν είναι νομικά κατοχυρωμένο, σίγουρα, όμως έχει κατακτηθεί με τους αγώνες της φοιτητικής νεολαίας και έχει αναγνωρισθεί στην πράξη και από τις πανεπιστημιακές αρχές αλλά και το Υπουργείο Παιδείας.

Πολλοί ακαδημαϊκοί, όπως ο Χρυσόγονος και ο Κατρούγκαλος,  υποστηρίζουν, ότι το άσυλο αποτελεί συνταγματικό έθιμο και δεν μπορεί να καταργηθεί με νόμο. Σε αντίλογο πολλοί, όπως ο Αλεβιζάτος, υποστηρίζουν ότι δεν ταιριάζει και δεν είναι αναγκαίο να υπάρχει το άσυλο σε μια κοινωνία δημοκρατική που λειτουργούν οι νόμοι.

Το πανεπιστημιακό άσυλο μπορούσε  να αρθεί όπως ρητά όριζε ο νόμος 1268/1982: α) Με «πρόσκληση ή «άδεια» από το αρμόδιο όργανο του Ιδρύματος και με την παρουσία εκπροσώπου της δικαστικής αρχής. (άρ. 3 παρ. 4 Ν 3549/2007). Η «πρόσκληση » αφορούσε  πρωτοβουλία του αρμόδιου οργάνου του Α.Ε.Ι. , ενώ η «άδεια» αφορούσε  αίτηση του αρμόδιου οργάνου του Ιδρύματος. Τόσο η πρόσκληση όσο και η άδεια μπορούσαν  να αφορούν όλους τους χώρους του Α.Ε.Ι. ή και ορισμένο μόνο χώρο του ΑΕΙ . β) Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμόδιου οργάνου του Α.Ε.Ι. επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής. Οι παραβάτες των διατάξεων του άρθρου αυτού για το ακαδημαϊκό άσυλο τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών μετά από έγκληση του αρμόδιου οργάνου της παραγράφου 5 του άρθρου αυτού ή της Συγκλήτου για τα Πανεπιστήμια και της Συνέλευσης για τα Τ.Ε.Ι.

Στο άρθρο 3 παρ.2 και  3 του νόμου 4009/ΦΕΚ 195/Α/6.9.2011 « Δομή, λειτουργία, διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων.» ορίζεται ότι: «2. Σε αξιόποινες πράξεις που τελούνται εντός των χώρων των Α.Ε.Ι. εφαρμόζεται η κοινή νομοθεσία. 3. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου καταργούνται το άρθρο 2 του ν. 1268/1982 (Α' 87) και οι παράγραφοι 1 έως και 7 και 9 του άρθρου 3 του ν. 3549/2007 (Α' 69).», επομένως συνάγεται ότι το άσυλο παύει κατά νόμο να υφίσταται και ότι εφεξής η δημόσια δύναμη θα επεμβαίνει σε όλους τους πανεπιστημιακούς χώρους, χωρίς περιορισμό.

Μετά την ανωτέρω ρύθμιση άρθρο 3 παρ.2 και  3 του νόμου 4009/ΦΕΚ 195/Α/6.9.2011 εφαρμόζεται πλέον μόνον η κοινή νομοθεσία και ειδικότερα η διάταξη του άρθρου 334 ΠΚ που ορίζει στην παράγραφο 3 ότι : «Όποιος εισέρχεται παράνομα σε κατάστημα ή χώρο δημόσιας, δημοτικής ή κοινοτικής υπηρεσίας ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου ή επιχείρησης κοινής ωφελείας ή παραμένει στους χώρους αυτούς παρά τη θέληση της υπηρεσίας που τους χρησιμοποιεί, της οποίας τη θέλησή του δηλώνει ο νόμιμος εκπρόσωπος ή υπάλληλός της, και προκαλεί έτσι διακοπή ή διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής της υπηρεσίας τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών.» Συνεπώς μετά τον ν. 4009/2011 την αξιόποινη πράξη μπορεί να καταγγείλει  τόσο ο νόμιμος εκπρόσωπος του ΑΕΙ, δηλαδή ο πρύτανης, αλλά και οποιοσδήποτε υπάλληλος του ΑΕΙ.

Αναμφισβήτητα έως σήμερα το πανεπιστημιακό άσυλο αποτελεί ένα προπύργιο της δημοκρατίας που υπενθυμίζει σε όλους εμάς τα δύσκολα χρόνια που πέρασε η χώρα μας και ο θεσμός της δημοκρατίας.

 από το εβδομαδιαίο Forum της ΕΝΩΣΗΣ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ

[31] 10/24-11-2011 ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΑΙΚ. ΤΣΙΡΟΒΑΣΙΛΗ Δικηγόρου Μετ/κης Δηοσίου Δικαίου