ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ Μιά''νέα'' εννοια

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ
Χρειάζεται κατ΄αρχάς να απαντήσουμε σε ορισμένα βασικά ερωτήματα.
Γιατί η κοινωνική οικονομία, για παράδειγμα, μπορεί να πετύχει καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της ανεργίας και της φτώχειας, εκεί που αποτυγχάνει η αγορά και αδυνατεί να πετύχει το κράτος;

Γιατί ο δείκτης ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας στις χώρες της Ευρώπης όπου είναι ανεβασμένος σημαίνει και μεγαλύτερη ευρωστία στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης;
Γιατί η συνεταιριστική οργάνωση της επιχειρηματικότητας δεν κλονίζεται από την παγκόσμια οικονομική κρίση, ενώ αντιθέτως δύναται περεταίρω να αναπτυχθεί;
Η συνολική απάντηση, βέβαια, είναι γιατί η κοινωνική οικονομία ταυτίζεται με την πραγματική οικονομία, προσφοράς και ζήτησης αγαθών στην κοινωνία, όπου δε χάνονται πόροι από τις “φούσκες” της αγοράς και τη γραφειοκρατία του κράτους.

Η αναλυτική απάντηση δίνεται στη μελέτη που ακολουθεί. Εδώ θα μπούμε βέβαια στα “βαθιά νερά” των θεσμών της παγκόσμιας οικονομίας των χρηματαγορών και από αυτό το σημείο αρχίζει μια μεγάλη συζήτηση που απλώνεται σε όλα τα επίπεδα της οικονομίας, από την παγκοσμιοποίηση μέχρι την Τοπική Αυτοδιοίκηση και μέχρι τις τοπικές κοινότητες. Θα αναλύσουμε τους παράγοντες του εξωτερικού περιβάλλοντος που επιδρούν στην επιχειρηματικότητα και ιδιαίτερα στην κοινωνική επιχειρηματικότητα. Θα αναφερθούμε διεξοδικά στους τομείς εφαρμογών της κοινωνικής οικονομίας.
Υποστηρίζουμε, για παράδειγμα, σθεναρά ότι το συμφέρον σήμερα των Δήμων της χώρας είναι να αναθέσουν ορισμένες κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων, που παρουσιάζουν προβλήματα βιωσιμότητας, σε κοινωνικούς συνεταιρισμούς, προκειμένου αφενός να ελαφρύνουν το κόστος και αφ’ ετέρου να γίνουν βιώσιμες αυτές οι ίδιες ως υπηρεσίες.
Αυτές οι προτάσεις για να προωθηθούν απαιτούν επίγνωση της κατάστασης τόσο από τους δημοτικούς συμβούλους που καλούνται να πάρουν τις αποφάσεις όσο και από τους συνεταιριστές που καλούνται να υλοποιήσουν μια επιχειρηματική πρωτοβουλία.
Ανάλογα είναι τα προαπαιτούμενα για την επιμόρφωση και την επίγνωση επιχειρημάτων βιωσιμότητας σε κάθε πρωτοβουλία κοινωνικής επιχειρηματικότητας.
Οι αυτοαπασχολούμενοι και συνεταιριζόμενοι στο πλαίσιο της κοινωνικής οικονομίας χρειάζονται μια κοινωνική υποστήριξη από τους Δήμους, τα καταναλωτικά κινήματα, τους ενεργούς πολίτες. Χρειάζονται κοινωνικό κεφάλαιο για να αντιμετωπίσουν τη χαμηλή συγκέντρωση κοινωνικού κεφαλαίου και τον ανταγωνισμό των μεγάλων επιχειρήσεων της αγοράς.

Όλα αυτά είναι θέματα που διαπραγματεύεται η μελέτη στο 3ο κεφάλαιο “Η θέσμιση της κοινωνικής οικονομίας”, καθώς και την εμπιστοσύνη που καταχτιέται μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα τα οποία μπορούν να λειτουργήσουν και ως ανταλλακτικά δίκτυα μειώνοντας το κόστος των συναλλαγών.
Μια βασική αρχή της κοινωνικής οικονομίας, όπως και το πλεονέκτημά της έναντι των μηχανισμών της αγοράς, είναι ότι δουλεύει με χαμηλή κερδοφορία παρέχοντας όμως στους συνεταιριζόμενους και στην κοινωνία φθηνά προϊόντα και υπηρεσίες.
Το άλλο συγκριτικό πλεονέκτημα της κοινωνικής οικονομίας είναι η προώθηση της ανοικτής δια βίου μάθησης και διάδοσης χρηστικής γνώσης και ενημέρωσης δωρεάν ή με πολύ χαμηλό κόστος. Αυτή η διαδικασία γίνεται εφικτή μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα και τους “θεσμούς αλληλεγγύης” που αξιοποιεί το σύστημα της κοινωνικής οικονομίας.
Στο 4ο κεφάλαιο συγκεκριμενοποιούμε τις εφαρμογές που μπορούν να γίνουν αυτή την περίοδο στην Ελλάδα και ειδικότερα στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για αποδοτική αξιοποίηση ανενεργών ανθρώπινων και υλικών πόρων.

Για παράδειγμα, οι “Δημοτικές αλληλέγγυες αγορές” θα μπορούσαν να είναι πρωτοβουλίες αιχμής στον τομέα της διακίνησης διατροφικών προϊόντων που θα αναλάβουν και θα αναζωογονήσουν προβληματικές κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων.
Στους τομείς εφαρμογής επισημαίνεται παράλληλα η σημασία της κοινωνικά υποστηριζόμενης Γεωργίας, όπως αναγνωρίζεται από την Ε.Ε. και η σημασία πρωτοβουλιών στον τομέα υγείας, πρόνοιας και παιδείας.
Τα κοινωνικά ιατρεία, κοινωνικά φαρμακεία, κοινωνικά φροντιστήρια κ.α. είναι μόνον ένα μικρό δείγμα της επιχειρηματικότητας που μπορεί να αναπτυχθεί στους τομείς αυτούς.
Το 5ο κεφάλαιο αναφέρεται στο σχεδιασμό ενός πανελλήνιου μηχανισμού υποστήριξης της επιχειρηματικότητας των Κοινωνικών Συνεταιρισμών και τι μπορεί να γίνει ώστε ο σχεδιασμός αυτός να κινητοποιήσει τους φορείς και συντελεστές της κοινωνικής οικονομίας.
Βασίζεται, μάλιστα, αυτή η προσέγγιση σχεδιασμού και στον προσανατολισμό του επιχειρησιακού προγράμματος “Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού” του Υπουργείου Εργασίας που χρηματοδοτείται από το Ε.Κ.Τ.-Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο που δυστυχώς προς το παρόν έχει παγώσει.
Ο σχεδιασμός, όμως, μπορεί να προχωρήσει ανεξάρτητα από τις προθέσεις της εκάστοτε κυβέρνησης, εάν η Τοπική Αυτοδιοίκηση σε όλη τη χώρα τον θέσει σε προτεραιότητα, σε συνεργασία με την Πανελλήνια Ένωση των οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών για την κοινωνική οικονομία.

Πρώτος στόχος είναι να προχωρήσει οργανωτικά και θεσμικά το “Σύμφωνο Συνεργασίας για την Κοινωνική Οικονομία” Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, με τη συγκρότηση περιφερειακών και τοπικών “Κοινωνικών Συμπράξεων”.
Το υπόδειγμα του Συμφώνου Συνεργασίας είναι παράρτημα του παρόντος εγχειριδίου.
Δεύτερος στόχος είναι η πανελλήνια οριζόντια δικτύωση των οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών και επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας.
Τρίτος στόχος είναι ο επικοινωνιακός σχεδιασμός με διαδικτυακά εργαλεία δικτύωσης και ενημέρωσης ανοικτά σε όλους για διάχυση ενημέρωσης και τεχνογνωσίας στην οργάνωση κοινωνικών επιχειρήσεων.
Τέταρτος στόχος είναι η επιμόρφωση και η ανάπτυξη της “δια βίου μάθησης” για θέματα κοινωνικής οικονομίας και επιχειρηματικότητας με φορέα οργάνωσης αυτής της διαδικασίας την ίδια την ένωση των φορέων και συντελεστών κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα. Με ωφελούμενους τις ίδιες τις Κοινωνικές Αναπτυξιακές Συμπράξεις που θα δημιουργηθούν.
Άρα, απώτερος σκοπός του εγχειριδίου είναι να θέσει μια δομή στη σκέψη και στη δράση γύρω από τα θέματα κοινωνικής οικονομίας και κυρίως να συντελέσει στη διαμόρφωση ενός οργανωτικού εργαλείου για την ανάπτυξη των “Κοινωνικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων” με συμμέτοχους την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τους Συνεταιρισμούς και τις οργανώσεις της Κοινωνίας Πολιτών.

  άρθρο από Βασ.Τακτικό 

Ο κ.Βασίλης Τακτικός στην Ημερίδα που διοργάνωσε την 7.4.12, το Δίκτυο Σύμπραξης Κοινωνίας Πολιτών στο Συνεδριακό του Π.Μουσείου,στην Α.Ολυμπία.......