Μέθοδοι αποτελεσματικής δικτύωσης και οργάνωσης
ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ
Το βασικό εργαλείο του σχεδιασμού αποτελεί η οργανωτική δομή των
Περιφερειακών ‘‘Κοινωνικών Αναπτυξιακών Συμπράξεων’’ για τη δικτύωση
κοινωνικών επιχειρήσεων και οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών καθώς και
για τη στήριξη των ΚοινΣΕπ και των άλλων κοινωνικών επιχειρήσεων σε
περιφερειακό επίπεδο.
Η δημιουργία προφανώς ενός ευνοϊκού
περιβάλλοντος, ενός «βιότοπου της κοινωνικής οικονομίας» προϋποθέτει
ασφαλώς εργαλεία και μεθοδολογίες δικτύωσης τα οποία πρέπει να
οριοθετηθούν μέσα σε αυτό το πλαίσιο της κοινωνικής δικτύωσης με ισχυρά
ηθικά κίνητρα και με ευρεία συμμετοχή.
1ο εργαλείο: Οργανωτική δικτύωση
Η οργανωτική δικτύωση βασίζεται:
Στην οριζόντια δικτύωση σε κάθε περιφέρεια συλλογικών οργανώσεων που
ενδιαφέρονται και προωθούν την κοινωνική επιχειρηματικότητα, όπως
εθελοντικών ανθρωπιστικών οργανώσεων, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών,
κοινωνικά δίκτυα των οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών καθώς και
καταναλωτικών κινημάτων και οργανώσεων της γειτονιάς.
Η δικτύωση
των Κοιν.Σ.Eπ. σε τοπικό επίπεδο, καθώς και δημιουργία Συστάδων
Κοιν.Σ.Επ. (clusters) για ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας και εμπέδωσης
κουλτούρας συνεργασίας με άλλες οικονομικές μονάδες, με σκοπό τη
δικτύωση και διασύνδεση με ακαδημαϊκά και ερευνητικά κέντρα, καθώς και
με τοπικούς αναπτυξιακούς φορείς με στόχο τη δημιουργία κατάλληλων
υποδομών υποστήριξης σε θέματα διοίκησης, προώθησης, τεχνολογίας,
ενσωμάτωσης καινοτομιών στην παραγωγική διαδικασία, σχεδίασης νέων
προϊόντων κ.ά.
Οι περιφερειακοί μηχανισμοί θα αποτελούν τους
αρμόδιους φορείς για τη διάχυση της ιδέας της κοινωνικής οικονομίας και
της κοινωνικής επιχειρηματικότητας στην περιοχή παρέμβασή τους μέσω
διαρκούς καμπάνιας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.
Οι κοινωνικές
συμπράξεις πρωτοστατούν στη δημιουργία και υποστήριξη κοινωνικών
παντοπωλείων, ιατρείων και κοινωνικών αγροκτημάτων και κοινωνικών
αγορών. Ταυτόχρονα, οι σχέσεις τους με τα εν λόγω δίκτυα μπορούν να
συμβάλουν στη διάχυση ενημέρωσης και τεχνογνωσίας και εν τέλει στη
δημιουργία και στήριξη νέων ΚοινΣΕπ.
2ο εργαλείο: Κοινωνικές αναπτυξιακές συμπράξεις
Οι κοινωνικές αναπτυξιακές συμπράξεις θα πρέπει να έχουν διαρκή θεσμικό
χαρακτήρα και όχι μιας χρήσεως με συμπράττοντες φορείς οργανισμούς της
Τοπικής Αυτοδιοίκησης και δευτερευόντως με άλλους κρατικούς φορείς
δεδομένης της εγγύτητας του ενδιαφέροντος της Τ.Α. και τη
συμμετοχικότητα που μπορεί να επιτευχθεί σε τοπικό επίπεδο.
Σε
κοινωνικές συμπράξεις οι όποιες δημιουργούν γέφυρες εμπιστοσύνης και
δικτύωσης μεταξύ καταναλωτικών οργανώσεων και οργανώσεων παραγωγών είναι
το συγκριτικό πλεονέκτημα της κοινωνικής επιχειρηματικότητας που
περιορίζει το κόστος της διαμεσολάβησης και της γραφειοκρατίας υπέρ του
πολίτη.
Η συμβουλευτική θα περιλαμβάνει το στάδιο προετοιμασίας
έναρξης της Κοιν.Σ.Επ. με ιδιαίτερη βαρύτητα να δίνεται στην
πληροφόρηση-ενδυνάμωση του κοινωνικού επιχειρηματία για τις δυνατότητες,
προοπτικές και προκλήσεις που προσφέρει το νέο πεδίο.
Στη φάση
έναρξης λειτουργίας της Κοιν.Σ.Eπ. (Start-Up), θα παρέχονται υπηρεσίες
συμβουλευτικής επιχειρηματικότητας, δικτύωσης μεταξύ κοινωνικών
επιχειρήσεων, προμηθευτών και πελατών, προώθησης και προβολής προϊόντων,
κατάρτισης μελών και εργαζομένων Κοιν.Σ.Eπ., καθώς και υπηρεσίες
θερμοκοιτίδας.
Οι Περιφερειακές δομές θα παρέχουν υπηρεσίες
θερμοκοιτίδας με σκοπό να αναπτύξουν ένα δίκτυο εξωτερικών συνεργατών -
συμβούλων -φυσικών προσώπων ή φορέων- οι οποίοι στο πλαίσιο ενός
δομημένου πλάνου παρέμβασης για ίδρυση κοινωνικής συνεταιριστικής
επιχείρησης θα συνδυάζουν εργαλεία εκπαίδευσης και συμβουλευτικής
-εξατομικευμένης ή ομαδικής- προκειμένου να προετοιμάζουν καλύτερα τον
μελλοντικό κοινωνικό επιχειρηματία.
Παράλληλα, οι παρεχόμενες
υπηρεσίες από τους περιφερειακούς μηχανισμούς θα προετοιμάζουν τους
κοινωνικούς επιχειρηματίες για τη διαδικασία αξιολόγησης του
επιχειρηματικού σχεδίου, προσανατολισμένες στην βιωσιμότητα της
Κοιν.Σ.Επ. και του επιχειρηματικού σχεδίου.
3ο εργαλείο: Διαδικτυακά εργαλεία δικτύωσης και ενημέρωσης
Στόχος είναι η άμεση και χρηστική ενημέρωση με ζητούμενο πώς μπορούν να
αξιοποιήσουν το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο των ΚοινΣΕπ, την κοινωνική
εμπειρία σ’ αυτό το πεδίο και τα χρηματοδοτικά εργαλεία που υπάρχουν.
Η δημιουργία ενός θεσμικού εργαλείου τοπικών και περιφερειακών εκθέσεων
προϊόντων και υπηρεσιών φορέων κοινωνικής οικονομίας, συνεταιρισμών,
πράσινης ανάπτυξης και βιολογικών προϊόντων κρίνεται απαραίτητη,
αναφορικά με την προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών των ΚοινΣΕπ και των
Κοινωνικών Συμπράξεων.
Αυτός ο θεσμός θα υπηρετείται από τις
αναπτυξιακές συμπράξεις των δήμων και των κοινωνικών επιχειρήσεων σε
κάθε περιφέρεια, ενώ τα διαδικτυακά εργαλεία δικτύωσης και ενημέρωσης θα
πρέπει να βρίσκονται σε αντιστοίχιση και αλληλόδραση με τα περιφερειακά
δίκτυα των οργανώσεων, τις υφιστάμενες κοινωνικές επιχειρήσεις και τις
ομάδες στόχους ώστε να παρέχονται στοχευμένες πληροφορίες και διάδοση
γνώσης για αυτές τις ομάδες και δίκτυα.
Οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις (Κοιν.Σ.Επ.)
Οι ΚΟΙΝ.ΣΕ.Π. είναι οργανωτική μορφή συνεργατικών επιχειρήσεων στην
Ελλάδα, που μπορούν να προσφέρουν εξειδικευμένα αγαθά και υπηρεσίες σε
όλους τους κλάδους της οικονομίας, αλλά κυρίως εκεί που υπάρχουν κενά
από το κράτος και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις. (Κοιν.Σ.Επ.) θεσμοθετήθηκε
σύμφωνα με τον νόμο 4019-11.
Στόχος είναι η δημιουργία προϋποθέσεων
κοινωνικής συμμετοχής για τη ανάπτυξη κοινωνικής επιχειρηματικότητας
με στόχο την αξιοποίηση ανενεργών υλικών και ανθρώπινων πόρων σε τοπικό
επίπεδο αλλά και η δημιουργία πρόσθετων θεσμικών εργαλείων στην
αντιμετώπιση της ανεργίας και της φτώχειας.
Διοικούνται ισότιμα από
τα μέλη τους και η λειτουργία τους βασίζεται στην επιδίωξη του
συλλογικού οφέλους, ενώ το κέρδος τους προκύπτει από δράσεις που
εξυπηρετούν αποκλειστικά το κοινωνικό συμφέρον. Προσφέρουν τη δυνατότητα
στους ανθρώπους να εργάζονται μαζί και να συστήνουν βιώσιμες
επιχειρήσεις οι οποίες δημιουργούν θέσεις εργασίας και προάγουν την
ευημερία της κοινωνίας.
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων. Αυτές είναι, οι Κοινωνικές Συνεταιριστικές Επιχειρήσεις:
α) «Ένταξης»
Στόχος τους είναι η απασχόληση ή/και η επαναδραστηριοποίηση των πολιτών
που είναι αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας. Αυτές οι ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ.
ουσιαστικά αφορούν στην ένταξη των ατόμων στην οικονομική και κοινωνική
ζωή, τα οποία ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού, και πιο
συγκεκριμένα: άτομα με αναπηρίες και άτομα με ψυχικές παθήσεις,
εξαρτημένα ή απεξαρτημένα από ουσίες άτομα, οροθετικοί, φυλακισμένοι ή
αποφυλακισμένοι, ανήλικοι παραβάτες, άνεργοι (νέοι, γυναίκες, άνω των 50
ετών), μακροχρόνια άνεργοι, αρχηγοί μονογονεϊκών οικογενειών και μέλη
πολύτεκνων οικογενειών, γυναίκες θύματα κακοποίησης, μετανάστες, άτομα
με θρησκευτικές ή πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, κάτοικοι απομακρυσμένων
ορεινών και νησιωτικών περιοχών.
β) «Κοινωνικής Φροντίδας»
Στόχος τους είναι να καλύψουν εναλλακτικές μορφές παροχής υπηρεσιών και
προϊόντων χαμηλού κόστους και υψηλής ποιότητας, έτσι ώστε να καλυφθούν
βασικές ανάγκες που μέχρι σήμερα καλύπτονται με δυσκολία. Αυτές οι
ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. αφορούν, ουσιαστικά, στην παραγωγή και παροχή προϊόντων και
υπηρεσιών κοινωνικού και προνοιακού χαρακτήρα, που απευθύνονται σε
συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, όπως: ηλικιωμένοι, παιδιά και βρέφη,
άτομα με αναπηρίες & άτομα με χρόνιες παθήσεις.
γ) «Συλλογικού & Παραγωγικού Σκοπού»
Στόχος τους είναι να προάγουν το τοπικό και συλλογικό συμφέρον, την
προώθηση της απασχόλησης, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής και της
τοπικής ή περιφερειακής ανάπτυξης. Σε αυτές, αναμένεται να
δραστηριοποιηθούν περισσότεροι άνεργοι νέοι επιστήμονες οι οποίοι
μπορούν να προσφέρουν τα μέγιστα στην παραγωγή προϊόντων και στην παροχή
υπηρεσιών σε τομείς, όπως: ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η οικολογία, η
εκπαίδευση, οι παροχές κοινής ωφέλειας, η αξιοποίηση τοπικών προϊόντων, η
διατήρηση παραδοσιακών δραστηριοτήτων και επαγγελμάτων κ.ά.
Κοινωνικοποίηση γνώσης και τεχνογνωσίας
Η κοινωνικοποίηση της γνώσης και της τεχνογνωσίας είναι απαραίτητο να
βασιστεί σε ένα διαδραστικό επικοινωνιακό σύστημα το οποίο διαθέτει το
σύνολο του επιμορφωτικού υλικού ελεύθερα στο διαδίκτυο και υποστηρίζεται
από μία βάση δεδομένων διαδικτυακής πλατφόρμας e-learning και wiki με
στόχο τη διάχυση χρηστικής πληροφόρησης και γνώσης προκαλώντας την
απαιτούμενη συμμετοχικότητα.
Αυτά τα επικοινωνιακά εργαλεία
αποτελούν τη βάση διάδοσης αλλά και άντλησης επικοινωνιακού και
επιμορφωτικού υλικού και καλών πρακτικών, μέσα από αναδραστικές
διαδικασίες, από την οποία θα μπορούν να υποστηριχθούν workshops για την
επιχειρηματικότητα, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις αλληλόδρασης για να
μαθαίνει ο ένας από τον άλλον, που είναι η πιο επιτυχημένη μέθοδος στη
δια βίου μάθηση.
Δομές συγκέντρωσης και διάδοσης της γνώσης
Η διάδοση γνώσης θεωρείται βασική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της
κοινωνικής οικονομίας καθώς η εφαρμογή της απαιτεί περίπλοκη οργανωτική
τεχνογνωσία. Οργάνωση παραγωγής και διαχείρισης γνώσης και κατ’ επέκταση
της διάδοσης της γνώσης για κοινωνικό όφελος είναι βασικό ζητούμενο για
την Κ.Ο.
Για την εξυπηρέτηση αυτού του στόχου χρειάζονται δομές
συγκέντρωσης κοινωνικού και διανοητικού κεφαλαίου για την υποστήριξη
κοινωφελών δράσεων. Για τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για
την ανάπτυξη των Κοινωνικών Συνεταιρισμών (Κοιν.Σ.Επ.). Για τις ανάγκες
συντονισμού και ενεργοποίησης όλων των εμπλεκομένων συνεταιριστών,
Συμπράξεων, οργανώσεων της Κοινωνίας Πολιτών, συμμετεχόντων
-συμπραττόντων εταίρων στο πλαίσιο της κοινωνικής επιχειρηματικότητας
απαιτεί μια τέτοια οργάνωση. Παράλληλα, οι υποστηρικτικές δομές
συγκέντρωσης κοινωνικού κεφαλαίου χρειάζονται δομές επικοινωνίας,
μεταβίβασης και εκλαΐκευσης της γνώσης στους ενδιαφερόμενους δικαιούχους
και πρακτικής εξάσκησης για την ανάπτυξη της κοινωνικής
επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης.
Οι δομές διαχείρισης και
διάδοσης γνώσης είναι εκείνες οι οποίες μπορούν να κατευθύνουν και να
συμβουλεύσουν στη συγκέντρωση κοινωνικού και διανοητικού κεφαλαίου, αλλά
και χρηματικού επενδυτικού κεφαλαίου μέσω Συμπράξεων στις οποίες
συμμετέχουν και οι Κοιν.Σ.Επ. και υλοποιούν συγκεκριμένα επιχειρηαμτικά
σχέδια.
Πρακτικά αυτό μπορεί να γίνει πέρα από τις διαδικασίες
συμμετοχής και διαβούλευσης σε επικοινωνιακά γεγονότα με τη μορφή
ψηφιακού περιεχομένου, εγχειριδίων και πλατφόρμας ηλεκτρονικής μάθησης
(e-learning) καθώς και τη δημιουργία σχετικού ηλεκτρονικού (wiki) ή
έντυπου λεξικού δύνανται να καταστούν βιώσιμες μακροπρόθεσμα.
Αυτή η
διαδικασία μπορεί να αποτελέσει θεσμική καινοτομία. Σύνδεση, δηλαδή,
του υποκειμένου των κοινωνικών δικτύων με ένα σύστημα διαχείρισης της
γνώσης, με αναστοχαστική λειτουργία προαγωγής της συλλογικής δημιουργίας
καθώς και διαλειτουργικότητα θεσμικών και τεχνοκρατικών εργαλείων.
Δομές δια βίου μάθησης
Οι δομές δια βίου μάθησης ως άξονες δράσης θα πρέπει να ανταποκριθούν
σε ένα ολοκληρωμένο επικοινωνιακό σύστημα με ψηφιακό επιμορφωτικό
περιεχόμενο χρηστικής ενημέρωσης και συμβουλευτικής, με διαθέσιμους
επιμορφωτές και συμβούλους σε στοχευμένους τομείς.
Έχοντας βάση το
αντίστοιχο εκπαιδευτικό υλικό, είναι σκόπιμο να πραγματοποιηθούν
μαθήματα με σεμινάρια και workshops, τα οποία θα στηριχθούν σε
εκπαιδευτικά πακέτα ανά ενότητα των θεματικών της Κοινωνικής Οικονομίας.
Τα μαθήματα δεν μπορούν να γίνονται από άλλους εκπαιδευτικούς φορείς,
αλλά από τις ίδιες τις κοινωνικές ‘‘συμπράξεις’’ και περιφερειακά
παρατηρητήρια.
Αναφορικά με τα «εκπαιδευτικά πακέτα», την
επιμόρφωση στελεχών και συμβούλων για τις δομές στήριξης των κοινωνικών
επιχειρήσεων, προέχει η κατανόηση των παραπάνω αρχών και το επιμορφωτικό
υλικό θα πρέπει να ανταποκρίνεται σ’ αυτές τις προτεραιότητες.
Τα
εκπαιδευτικά πακέτα οφείλουν να ανταποκρίνονται στη δόμηση ρητής γνώσης
για την κοινωνική οικονομία και την επιχειρηματικότητα και να
δημιουργούν κυψέλες γνώσης στις περιφερειακές δομές στήριξης. Να
προσφέρονται ως εκπαιδευτικό υλικό όχι μόνον για τους συμβούλους αλλά
και για το σύστημα τηλεμάθησης που μπορεί να λειτουργεί ως ανοικτό Λαϊκό
πανεπιστήμιο για την κοινωνική οικονομία μέσω διαδικτύου.
άρθρο του Βασίλη Τακτικού
Ο
κ.Βασίλης Τακτικός στην Ημερίδα που διοργάνωσε την 7.4.12 το Δίκτυο Σύμπραξης
Κοινωνίας Πολιτών στο Συνεδριακό του Π.Μουσείου,στην Α.Ολυμπία.......
Το Δ Σ της Σύμπραξης Κοινωνίας Πολιτών Ν Ηλείας σε προηγούμενη εκδήλωση....
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου