ΚΆΛΟ ΤΡΙΉΜΕΡΟ ..............
Με τη βοήθεια του πολύ καλού καιρού πραγματοποιήθηκε η 3η μπουλατοδρομία στην Αμαλιάδα.
Με μεγάλη συμμετοχή οι ποδηλάτες μεταμφιεσμένοι και με σφυρίχτρες και κόρνες ξεσήκωσαν την Αμαλιάδα γυρίζοντας τους δρόμους της πόλης καταλήγοντας στον πεζόδρομο.
Η 3η μπουλατοδρομία πραγματοποιήθηκε τελικά αυτή την Κυριακή αφού είχε αναβληθεί λόγω των κακών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν την προηγούμενη Κυριακή, που ήταν η ημέρα της προγραμματισμένης πραγματοποίησης της.
Απο Εφημερίδα της Αμαλιάδας..
Με αρκετή συμμετοχή σε πολλές πόλεις της Ηλείας γιορτάστηκαν σήμερα
οι αποκριές συμμετέχοντας μικροί και μεγάλοι στις παρελάσεις αρμάτων
που είχαν δημιουργηθεί.
Μικροί και μεγάλοι φορώντας αποκριάτικες στολές, χόρεψαν και διασκέδασαν με την ψυχή τους μέχρι και τις απογευματινές ώρες που διήρκησαν οι παρελάσεις.
Κρέστενα, Ζαχάρω, Μυρσίνη μερικές απο τις πόλεις που υπήρχε μεγάλη συμμετοχή στις παρελάσεις αρμάτων και πληρωμάτων.
Ο γενιτσαρίστικος χορός για ακόμα μια χρονιά χάρισε στους παρευρισκόμενους ένα ξεχωριστό και πολύ ωραίο θέαμα-έθιμο
Ο Γενιτσαρίστικος χορός είναι ένα από τα παλαιότερα έθιμα της Αποκριάς, στην περιοχή του κάμπου της Ηλείας. Χορευόταν από μια ομάδα κατοίκων του χωριού, που αποτελούσαν τη Γκοτσαριά. Τις ημέρες εκείνες οι γειτονιές των χωριών και η αγορά "γέμιζαν" από τις καραμούζες και το ρυθμικό χτύπο της ταβουλόβεργας. Οι μικροί ακολουθούσαν για να μαθαίνουν και οι μεγάλοι για να απολαύσουν το χορό.
Φωτογραφίες απο Μυρσίνη-Λεχαινά-Κρέστενα
Η Φιλαρμονικη Λεχαινων στο Λεχαινίτικο καρναβαλι του 2013
https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-snc6/205262_451191411621657_277868360_n.jpg
Μια πολύ όμορφη γιορτή απόλαυσαν οι μικροί μεταμφιεσμένοι το Σάββατο στον Πολυχώρο Δεξαμενής. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δεξαμενής πραγματοποίησε αποκριάτικη γιορτή με πολύ χορό και παιχνίδι για όλα τα μικρά παιδιά.
Τα παιδιά χόρεψαν, διασκέδασαν και έπαιξαν αγαπημένα τους επιτράπεζια παιχνίδια φορώντας τις αγαπημένες τους αποκριάτικες στολές.
Η γιορτή κράτησε απο νωρίς το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα. Λόγω καιρού δεν πραγματοποιήθηκε το προγραμματισμένο παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού, το οποίο θα πραγματοποιηθεί αυτή την Κ
Οι αποκριάτικες μάσκες, είναι το σήμα κατατεθέν της Αποκριάς! Δεν
αποτελούν όμως ένα απλό αποκριάτικο αξεσουάρ, αντίθετα έχουν και αυτές
μια ξεχωριστή ιστορία.
Γενικά όλες οι αποκριάτικες στολές και οι αποκριάτικες μάσκες, είναι κατασκευάσματα άμεσα συνδεδεμένα με τα κοινωνικά δρώμενα. Το 1904, ο Δόγης της Βενετίας, έδωσε άδεια για την «γιορτή των ψυχών». Πάνω σε αυτήν την ιδέα δημιουργήθηκε και το γνωστό σε όλους μας, καρναβάλι της Βενετίας, το οποίο έχει πάρει πολλά στοιχεία του από τις δικές μας γιορτές αφιερωμένες στον Θεό Διόνυσο.
Η βενετσιάνικη μάρκα, ξεκινά να εμφανίζεται στα καρναβάλια της Βενετίας κατά την περίοδο του Μεσαίωνα. Στην Βενετία το έθιμο της μάσκας, χρονολογείται από το 1400. Βενετοί κατασκευαστές, αφού αρχικά απέδειξαν ότι το έθιμο της μάσκας είναι αναγκαίο και απαραίτητο να διατηρηθεί εφόσον συνδέεται άμεσα με το Καρναβάλι, προσδίδοντάς του ταυτότητα, κατάφεραν να μονιμοποιηθούν και να περάσουν το μήνυμα, ότι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα τουλάχιστον για μια φορά τον χρόνο να φορούν «μάσκα» και να υποδύονται έναν «ρόλο».
Διάφορες μάσκες του Βενετσιάνικου Καρναβαλιού, έγιναν ιδιαίτερα αποδεκτές και αγαπητές από το κοινό, όπως ήταν η Moretta, Larva, Mattacino και άλλες. Το 1436, μία Ένωση Ζωγράφων στην Βενετία, ανακοίνωσαν μία σειρά από διατάγματα, σύμφωνα με τα οποία παρουσίασαν και επέβαλαν το επάγγελμα του «mascareri», δηλαδή του επαγγελματία εκείνου, που κατασκευάζει αποκλειστικά μάσκες! Σύμφωνα δε με τα αρχεία της Βενετίας που έχουν διασωθεί, κατά την περίοδο 1530 – 1600 αναγνωρίζεται και μία γυναίκα επαγγελματίας κατασκευάστρια της βενετσιάνικης μάσκας. Οι κατασκευαστές, δούλευαν τις μορφές τους πάνω σε πεπιεσμένο χαρτί, ή σε κερωμένους καμβάδες και σε διάφορα καλούπια. Σιγά – σιγά η τέχνη αυτή αναπτύχθηκε τόσο, που εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ιταλία.
Εκτός όμως από την Ιταλία και στην αρχαία Ελλάδα, οι μάσκες ήταν απαραίτητο στοιχείο των ελληνικών θεάτρων. Μέσα από τις μάσκες οι άνθρωποι, είχαν την δυνατότητα να υποδυθούν τον ρόλο χωρίς να εκφράζουν τα δικά τους προσωπικά αισθήματα και χωρίς να δείχνουν τις εκφράσεις του προσώπου τους. Αργότερα, οι μάσκες πήραν και άλλες μορφές, επηρεασμένες από διάφορα λαογραφικά και κοινωνικοπολιτικά στοιχεία όπως γίνεται και στις μέρες μας.
Στα αρχαία χρόνια οι μάσκες αυτές λεγόμενες «προσωπίδες» είχαν διάφορες μορφές, είτε ήταν προσωπίδες λατρείας που χρησιμοποιούνταν προκειμένου να καλοπιάσουν τους Θεούς, είτε είχαν νεκρική μορφή, που χρησιμοποιούνταν προκειμένου να διώξουν τους τα κακά πνεύματα στον άλλο κόσμο και άλλες. Κάνοντας ιστορική αναδρομή, τέτοιου είδους προσωπεία, συναντάμε τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αίγυπτο, στο Περού, στο Μεξικό και την Καρχηδόνα.
Στην Ελλάδα, εξακολουθούν να υπάρχουν σαν κυρίαρχο στοιχείο των Αποκριών και να απεικονίζουν τόσο από παιδικούς ήρωες, και αγαπημένα ζώα, όσο και να σατιρίζουν πρόσωπα και μορφές του καλλιτεχνικού και πολιτικού κόσμου.
Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα της «κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.
Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.
ΜΑΡΙΑ ΓΚΙΟΥΔΦΕΣΗ
http://ellinwnparadosi.blogspot.gr
Ξέρουμε όμως τι πραγματικά είναι η Καθαρά Δευτέρα και πως καθιερώθηκε;
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος της περιόδου της Aπόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.
Από παλιά η Καθαρή Δευτέρα, πέρασε στην συνείδηση του λαού, σαν μέρα καθαρμού. Οι Βυζαντινοί, την Καθαρή Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση, και τελούσαν δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την ευημερίαν».
Όσον αφορά τα κούλουμα και το γνωστό πέταγμα του χαρταετού, καθιερώθηκε αργότερα.
Για την ετυμολογία της λέξης κούλουμα υπάρχουν πολλές εκδοχές. Κατά τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κούμουλους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος. Εκφράζει δηλαδή το τέλος, τον επίλογο της Απόκριας. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή προέρχεται από μια άλλη λατινική λέξη, την λέξη «κόλουμνα» δηλαδή «κολώνα». Κι αυτό επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα, έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.
ΚΑΤΑΚΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 2013 Ο ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ
ΛΕΧΑΙΝΙΤΙΚΟ
ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ
Οι
Αποκριές ή
Απόκρια αρχίζει
την Κυριακή
του Τελώνου
και Φαρισαίου,
οπότε λένε <<αρχίζει το
Τριώδιο και
οι Αποκριές, γλεντάνε
νιοί και
νιές>> .
Η
εβδομάδα που
ακολουθεί είναι
σημαντική ως
προς την
προετοιμασία των αρμάτων
για την
παρέλαση του
καρνάβαλου την
τελευταία Κυριακή
της αποκριάς.
Ακόμα συγκροτούνται
οι γκοτσαριές
του Γιανιτσαρίστικου
χορού και
αρχίζουν τις
πρόβες, για
την αναβίωση
ενός από
τα πιο παλιά έθιμα
των Λεχαινών
αλλά και
της Ελλάδος
γενικότερα.
Όλο
αυτό το
διάστημα και
μέχρι την
ολοκλήρωση της
Αποκριάς γίνονται
διάφορα γλέντια
και χοροί,
που συμετέχουν
όλοι οι
Λεχαινίτες, είτε σε μαγαζιά
είτε σε
σπίτια ή
ακόμα και
σε προάυλιους
χώρους.
Πολλοί
είναι ντυμένοι
<<ΜΠΟΥΛΕΣ>> όπως
λέγονται και
γυρνούν από
σπίτι σε
σπίτι με
σκοπό να
πειράξουν τους
νοικοκυραίους χωρίς να
γίνουν γνωστοί.Δίνοντας
έτσι μια
ξεχωριστή νότα
καλαμπουριού και κεφιού
σε κάθε
βράδυ.
Έτσι φτάνουμε
στην τελευταία
Κυριακή της
αποκριάς με
την παρέλαση
των αρμάτων
και του
Βασιλιά Καρνάβαλου.
Για τα
Λεχαινά είναι
μια ξεχωριστή
μέρα μια
και θα υποδεχτούν κόσμο
από όλη
την ευρήτερη
περιοχή. Και αυτό
γιατί το
Λεχαινίτικο Καρναβάλι
είναι το
πιο παλιό και
το πιο
φημισμένο στην
περιοχή. Κατά τη
διάρκεια της
παρέλασης των
αρμάτων αναβιώνουν
παλαιότερα τοπικά
έθιμα αλλά
και σατυρικές
ιστορίες, που
παίρνουν ζωντανή
μορφή και
γεμίζουν με
γέλια και
κέφι μικρούς
και μεγάλους.
Ένα από
τα σημαντικότερα
έθιμα που
αναβιώνεται είναι
αυτό του
Γεννητσαρίστικου χορού.
Τέλος η
μέρα τελειώνει
με το
κάψιμο του
Βασιλιά Καρνάβαλου
στη πλατεία,
με κρασί
χορό και
πολλά βεγκαλικά.Ενώ
ακολουθε’ι η
Καθαρά Δευτέρα
με τα
κούλουμα στη
παραλία των
Λεχαινών και
το πέταγμα του
παραδοσιακού χαρταετού.
Και
όπως έλεγαν
οι παλαιότεροι
η μέρα
της αποκριάς
έκλεινε με
τους εξείς
στίχους :
<<
Σήμερα είναι
αποκριές
αύριο καθαρά
Δευτέρa
να
πάτε
στις
εξοχές
να πάρει
ο
κώλος
σας αέρα.
Φάγατε
τα κρεατά
σας αύριο
τα φασούλια
να
πάτε
εις τις
εξοχές
και
να τα χέστε
ούλα
>> Ξεσηκώθηκε η Αμαλιάδα από τη Μπουλατοδρομία
- Κυριακή, 17 Μαρτίου 2013
Με μεγάλη συμμετοχή οι ποδηλάτες μεταμφιεσμένοι και με σφυρίχτρες και κόρνες ξεσήκωσαν την Αμαλιάδα γυρίζοντας τους δρόμους της πόλης καταλήγοντας στον πεζόδρομο.
Η 3η μπουλατοδρομία πραγματοποιήθηκε τελικά αυτή την Κυριακή αφού είχε αναβληθεί λόγω των κακών καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν την προηγούμενη Κυριακή, που ήταν η ημέρα της προγραμματισμένης πραγματοποίησης της.
Απο Εφημερίδα της Αμαλιάδας..
ΗΛΕΙΑ: Με κοστούμια,γλέντι και χορό γιορτάστηκε το καρναβάλι (φωτο-βίντεο)
(ΝΕΟ)
ΤΟΠΙΚΑ (
17/03/2013
21:17
)
Μικροί και μεγάλοι φορώντας αποκριάτικες στολές, χόρεψαν και διασκέδασαν με την ψυχή τους μέχρι και τις απογευματινές ώρες που διήρκησαν οι παρελάσεις.
Κρέστενα, Ζαχάρω, Μυρσίνη μερικές απο τις πόλεις που υπήρχε μεγάλη συμμετοχή στις παρελάσεις αρμάτων και πληρωμάτων.
Ο γενιτσαρίστικος χορός για ακόμα μια χρονιά χάρισε στους παρευρισκόμενους ένα ξεχωριστό και πολύ ωραίο θέαμα-έθιμο
Ο Γενιτσαρίστικος χορός είναι ένα από τα παλαιότερα έθιμα της Αποκριάς, στην περιοχή του κάμπου της Ηλείας. Χορευόταν από μια ομάδα κατοίκων του χωριού, που αποτελούσαν τη Γκοτσαριά. Τις ημέρες εκείνες οι γειτονιές των χωριών και η αγορά "γέμιζαν" από τις καραμούζες και το ρυθμικό χτύπο της ταβουλόβεργας. Οι μικροί ακολουθούσαν για να μαθαίνουν και οι μεγάλοι για να απολαύσουν το χορό.
Φωτογραφίες απο Μυρσίνη-Λεχαινά-Κρέστενα
Η Φιλαρμονικη Λεχαινων στο Λεχαινίτικο καρναβαλι του 2013
Πολυχώρος Δεξαμενής Πύργου: Αποκριάτικο γλέντι για τους μικρούς μεταμφιεσμένους
(ΝΕΟ)
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (
19/03/2013
09:59
)
Μια πολύ όμορφη γιορτή απόλαυσαν οι μικροί μεταμφιεσμένοι το Σάββατο στον Πολυχώρο Δεξαμενής. Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Δεξαμενής πραγματοποίησε αποκριάτικη γιορτή με πολύ χορό και παιχνίδι για όλα τα μικρά παιδιά.
Τα παιδιά χόρεψαν, διασκέδασαν και έπαιξαν αγαπημένα τους επιτράπεζια παιχνίδια φορώντας τις αγαπημένες τους αποκριάτικες στολές.
Η γιορτή κράτησε απο νωρίς το πρωί μέχρι αργά το απόγευμα. Λόγω καιρού δεν πραγματοποιήθηκε το προγραμματισμένο παιχνίδι του Κρυμμένου Θησαυρού, το οποίο θα πραγματοποιηθεί αυτή την Κ
Αποκριάτικες μάσκες!
Γενικά όλες οι αποκριάτικες στολές και οι αποκριάτικες μάσκες, είναι κατασκευάσματα άμεσα συνδεδεμένα με τα κοινωνικά δρώμενα. Το 1904, ο Δόγης της Βενετίας, έδωσε άδεια για την «γιορτή των ψυχών». Πάνω σε αυτήν την ιδέα δημιουργήθηκε και το γνωστό σε όλους μας, καρναβάλι της Βενετίας, το οποίο έχει πάρει πολλά στοιχεία του από τις δικές μας γιορτές αφιερωμένες στον Θεό Διόνυσο.
Η βενετσιάνικη μάρκα, ξεκινά να εμφανίζεται στα καρναβάλια της Βενετίας κατά την περίοδο του Μεσαίωνα. Στην Βενετία το έθιμο της μάσκας, χρονολογείται από το 1400. Βενετοί κατασκευαστές, αφού αρχικά απέδειξαν ότι το έθιμο της μάσκας είναι αναγκαίο και απαραίτητο να διατηρηθεί εφόσον συνδέεται άμεσα με το Καρναβάλι, προσδίδοντάς του ταυτότητα, κατάφεραν να μονιμοποιηθούν και να περάσουν το μήνυμα, ότι οι άνθρωποι έχουν το δικαίωμα τουλάχιστον για μια φορά τον χρόνο να φορούν «μάσκα» και να υποδύονται έναν «ρόλο».
Διάφορες μάσκες του Βενετσιάνικου Καρναβαλιού, έγιναν ιδιαίτερα αποδεκτές και αγαπητές από το κοινό, όπως ήταν η Moretta, Larva, Mattacino και άλλες. Το 1436, μία Ένωση Ζωγράφων στην Βενετία, ανακοίνωσαν μία σειρά από διατάγματα, σύμφωνα με τα οποία παρουσίασαν και επέβαλαν το επάγγελμα του «mascareri», δηλαδή του επαγγελματία εκείνου, που κατασκευάζει αποκλειστικά μάσκες! Σύμφωνα δε με τα αρχεία της Βενετίας που έχουν διασωθεί, κατά την περίοδο 1530 – 1600 αναγνωρίζεται και μία γυναίκα επαγγελματίας κατασκευάστρια της βενετσιάνικης μάσκας. Οι κατασκευαστές, δούλευαν τις μορφές τους πάνω σε πεπιεσμένο χαρτί, ή σε κερωμένους καμβάδες και σε διάφορα καλούπια. Σιγά – σιγά η τέχνη αυτή αναπτύχθηκε τόσο, που εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ιταλία.
Εκτός όμως από την Ιταλία και στην αρχαία Ελλάδα, οι μάσκες ήταν απαραίτητο στοιχείο των ελληνικών θεάτρων. Μέσα από τις μάσκες οι άνθρωποι, είχαν την δυνατότητα να υποδυθούν τον ρόλο χωρίς να εκφράζουν τα δικά τους προσωπικά αισθήματα και χωρίς να δείχνουν τις εκφράσεις του προσώπου τους. Αργότερα, οι μάσκες πήραν και άλλες μορφές, επηρεασμένες από διάφορα λαογραφικά και κοινωνικοπολιτικά στοιχεία όπως γίνεται και στις μέρες μας.
Στα αρχαία χρόνια οι μάσκες αυτές λεγόμενες «προσωπίδες» είχαν διάφορες μορφές, είτε ήταν προσωπίδες λατρείας που χρησιμοποιούνταν προκειμένου να καλοπιάσουν τους Θεούς, είτε είχαν νεκρική μορφή, που χρησιμοποιούνταν προκειμένου να διώξουν τους τα κακά πνεύματα στον άλλο κόσμο και άλλες. Κάνοντας ιστορική αναδρομή, τέτοιου είδους προσωπεία, συναντάμε τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Αίγυπτο, στο Περού, στο Μεξικό και την Καρχηδόνα.
Στην Ελλάδα, εξακολουθούν να υπάρχουν σαν κυρίαρχο στοιχείο των Αποκριών και να απεικονίζουν τόσο από παιδικούς ήρωες, και αγαπημένα ζώα, όσο και να σατιρίζουν πρόσωπα και μορφές του καλλιτεχνικού και πολιτικού κόσμου.
Η ιστορία της λαγάνας
By Newsit Amea on Μαρτίου 16, 2013
Το παραδοσιακό έθιμο της λαγάνας παίζει πρωταγωνιστικό
ρόλο στο νηστίσιμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Με αφορμή λοιπόν αυτή
την ιδιαίτερη μέρα ας γνωρίσουμε αναλυτικότερα την ιστορία της, που
χάνεται στους αιώνες.
Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος ,δηλ. παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Τέτοιος
άρτος πρόχειρος εχρησιμοποιήθη από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της
Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε
επιβαλλόταν από το Μωσαικό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του
Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο
άρτο.
Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την
αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις «Εκκλησιάζουσες» λέει «Λαγάνα πέττεται» δηλ .»Λαγάνες γίνονται». Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως «Το γλύκισμα των φτωχών». Το
έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά τους αιώνες και συνηθίζεται
να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή
λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την
Πρωτονήστιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της «Καθαρά» προήλθε
από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να
πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως «ημέρα
κάθαρσης». Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν
μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή
εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και
έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα.Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλ. στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα της «κυρα-Σαρακοστής»,που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς.
Η νόστιμη και λαχταριστή για όλους μας λαγάνα είναι ένα προιόν άξιο σεβασμού και με πραγματική πλούσια ιστορία, θα είναι μεγάλη απώλεια για τις επερχόμενες γενεές να ξεχάσουν τις παραδόσεις μας, να ξεχάσουν τις παλιές σαρακοστιανές μυρουδιές. Οι αρτοποιοί της γειτονιάς πιστοί στις παραδόσεις μας παρασκευάζουν την Καθαρά Δευτέρα τη λαγάνα συμβάλλοντας έτσι στη διατήρηση του εθίμου, ώστε οι νέες γενεές να έχουν την ευκαιρία να ακούσουν, να μυρίσουν και να γευτούν τη Σαρακοστή γιατί οι Σαρακοστιανές μυρωδιές είναι έμμεσοι φορείς μιας βαθιάς πνευματικότητας.
ΜΑΡΙΑ ΓΚΙΟΥΔΦΕΣΗ
http://ellinwnparadosi.blogspot.gr
Τι σημαίνει Καθαρά Δευτέρα και κούλουμα
Ξέρουμε όμως τι πραγματικά είναι η Καθαρά Δευτέρα και πως καθιερώθηκε;
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος της περιόδου της Aπόκρεω. Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Η Καθαρά Δευτέρα εορτάζεται 48 ημέρες πριν την Κυριακή της Ανάστασης του Χριστού, το χριστιανικό Πάσχα.
Από παλιά η Καθαρή Δευτέρα, πέρασε στην συνείδηση του λαού, σαν μέρα καθαρμού. Οι Βυζαντινοί, την Καθαρή Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση, και τελούσαν δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την ευημερίαν».
Όσον αφορά τα κούλουμα και το γνωστό πέταγμα του χαρταετού, καθιερώθηκε αργότερα.
Για την ετυμολογία της λέξης κούλουμα υπάρχουν πολλές εκδοχές. Κατά τον Νικόλαο Πολίτη, πατέρα της ελληνικής λαογραφίας, η λέξη προέρχεται από το λατινικό Cumulus (κούμουλους) που σημαίνει σωρός, αφθονία αλλά και το τέλος. Εκφράζει δηλαδή το τέλος, τον επίλογο της Απόκριας. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή προέρχεται από μια άλλη λατινική λέξη, την λέξη «κόλουμνα» δηλαδή «κολώνα». Κι αυτό επειδή το πρώτο γλέντι της Καθαράς Δευτέρας στην Αθήνα, έγινε στους Στύλους του Ολυμπίου Διός.
ΚΑΤΑΚΟΛΟ ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ 2013 Ο ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ
Κατάκολο: Ο καιρός "εχθρός" στα Κούλουμα |
Πύργος |
Τετάρτη, 20 Μάρτιος 2013 08:28 |
Δεν
βοήθησε ο καιρός όσο χρειαζόταν για να γιορταστούν τα Κούλουμα στο
Κατάκολο και παρά την καλή διάθεση των πολιτών, αυτός δεν είχε την ίδια
άποψη. Το μουντό σκηνικό που ξημέρωσε συνεχίστηκε έως αργά το απόγευμα
με ασθενείς βροχές που στιγμές – στιγμές «έδιωξαν» και τον κόσμο εκείνο που θέλησε να επιμείνει και να παραμείνει στο λιμάνι. Παρόλα αυτά οι φορείς του χωριού που είχαν ετοιμάσει τους πάγκους προσέφεραν σαρακοστιανά εδέσματα και κρασί στους πολίτες, ενώ χορευτικά συγκροτήματα προσπάθησαν να δώσουν χρώμα στην μέρα. Ιδανικός όπως αποδείχθηκε ο καιρός, αφού οι άνεμοι που έπνεαν βοήθησαν στο να φτάσουν πολύ ψηλά οι χαρταετοί και να γεμίσει ο ουρανός από σχέδια και χρώματα. Η μέρα έκλεισε με ένα ζεστό καφέ για όλους στο λιμάνι, αφού στα καφέ τόσο στο Κατάκολο, όσο και στον Αγ. Ανδρέα επήλθε το αδιαχώρητο. από Πρωινή Ενημέρωση |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου