ΗΛΕΙΑ. Μνημεία, αρχαιότητες, μουσεία.

ΗΛΕΙΑ. Μνημεία, αρχαιότητες, μουσεία.

[Συνεδριακό Κέντρο Πρώην Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηλείας Πύργου

- Δευτέρα, 20 Μαϊου 2013].

'' Φαντάσου την πόλη: Πύργος 2013''

        Τα μνημεία και οι αρχαιότητες της πατρίδας μας, επίγειες και ενάλιες, προστατεύονται κυρίως και πρωτίστως από τις διατάξεις του Νόμου 3028/ 2002  « Περί Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς», με πλειάδα άρθρων  που καλύπτουν όλες τις παραμέτρους της προστασίας, προβολής και  ανάδειξής τους. Ορισμένα μείζονα μνημεία, μνημεία μεγάλης οικουμενικής αξίας, έχουν ενταχθεί στο κατάλογο των μνημείων Παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO. Η Ηλεία έχει το προνόμιο να συμμετέχει στον κατάλογο αυτό με την Ολυμπία και τον ναό του Επικουρίου Απόλλωνος, ο οποίος μάλιστα ενετάχθη πρώτος το 1987 από τα 17 μέχρι σήμερα εντεταγμένα μνημεία της Ελλάδος.

     Η Εφορεία Αρχ/των Ολυμπίας είναι από τις μακροβιότερες περιφερειακές υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού στην Πελοπόννησο. Η ονομασία, η διοικητική υπόσταση και τα όρια αρμοδιότητός της μεταβλήθηκαν αρκετές φορές ακολουθώντας τις εκάστοτε διαφοροποιήσεις στη διοικητική διαίρεση της χώρας και στη δομή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, από το 1886 μέχρι την τελευταία μεταβολή, η οποία  συντελέσθηκε τον Μάρτιο του 2006. Σύμφωνα με αυτήν, η Εφορεία μας κατέστη αρμοδία αποκλειστικά για τις Προϊστορικές και κλασσικές αρχαιότητες της Ηλείας προς όφελος των μνημείων αλλά και των εμπλεκομένων με αυτά φορέων και πολιτών.

      Η Ολυμπία, η ΄Ηλις  και ο ναός του Επικουρίου Απόλλωνος των Βασσών Φιγαλείας αποτελούν τρεις περιοχές μεγάλου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Γύρω από αυτές περιστρέφονται και αποτελούν το ευρύ πεδίο δράσης της  Εφορείας μας τριάντα δύο κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία, δεκάδες θέσεων ανεσκαμμένων αρχαιοτήτων και πλειάδα εντοπισμένων αρχαιολογικών θέσεων στην επικράτεια των 7 μεγάλων Δήμων του Νομού Ηλείας, όπως αυτοί προέκυψαν κατά την πρόσφατη «Καλλικράτεια» κατανομή.

      Οι αρχαιολογικοί θησαυροί της Ηλείας φιλοξενούνται σε έξι Μουσεία μετά από το 2004, έτος διεξαγωγής των 28^ων Ολυμπιακών Αγώνων στη χώρα μας, και αποτελούν ιδιαιτέρως  δημοφιλείς προορισμούς. Αυτά είναι: η μουσειακή τριλογία της Ολυμπίας (Αρχαιολογικό Μουσείο, Παλαιό Μουσείο και Παλαιό Εφορείον), το Αρχαιολογικό Μουσείο και η Παλαιά Συλλογή της ΄Ηλιδος, αλλά και η μόνιμη έκθεση « Η εποχή των Ιπποτών- Οι σταυροφόροι του Μοριά» στο επιβλητικό Κάστρο Χλεμούτσι, που εγκαινιάσθηκε προ διμήνου από τον Ηλείο Αναπληρωτή Υπουργό της Γενικής Γραμματείας Πολιτισμού του ΥΠΑΙΘΠΑ κ. Κώστα  Τζαβάρα.

       Στις  18 Μαϊου η Εφορεία μας συμμετείχε δυναμικά στον εορτασμό της Διεθνούς Ημέρας των  Μουσείων με ελεύθερη είσοδο σε όλα τα μουσεία της Ηλείας, δωρεάν ξεναγήσεις και μουσική εκδήλωση με το Σύνολο Μουσικής Δωματίου της ΠατραΙκής Μαντολινάτας στο αίθριο του Μουσείου Ολυμπίας. Με τις εκδηλώσεις αυτές έγινε ακόμη μια φορά αντιληπτό ότι τα Μουσεία είναι ζωντανοί οργανισμοί της κοινωνίας μας, διατηρούν ζωντανό το ιστορικό μας παρελθόν, για να μπορούμε να έχομε μέλλον. Αποτελούν ,εν κατακλείδι, κιβωτό αδαπάνητου πλούτου. Πλούτου που ουδέποτε εκπίπτει, ουδέποτε προδίδει, αλλά πάντοτε στηρίζει την αειφορία του πολιτισμού και των αξιών του σε τοπικό και διεθνές επίπεδο. Κατά τον εορτασμό του 2014  η Ηλεία θα εορτάζει με ένα ακόμη αρχαιολογικό Μουσείο. Το έβδομο μουσείο του νομού πρόκειται να είναι η Παλαιά Δημοτική Αγορά Πύργου, τόπος μνημών της αστικής και εμπορικής ζωής της πόλεως και  νεοκλασσικό κόσμημά της, έργο της ομάδας Τσίλλερ, το οποίο η Εφορεία μας ετοιμάζεται πυρετωδώς να εγκαινιάσει μέχρι τα τέλη Ιουνίου-αρχές  Ιουλίου, σύμφωνα με τα τεθέντα χρονοδιαγράμματα του Υπουργείου Πολιτισμού.  Το όλον έργον έχει ενταχθεί στο ΕΣΠΑ και πραγματοποιείται σε συνεργασία με την 6η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Πατρών, καθώς θα φιλοξενεί πολυπληθή ευρήματα ολόκληρου του νομού από τα προϊστορικά μέχρι τα μεσαιωνικά και μεταβυζαντινά χρόνια. Το αξιόλογο μουσειολογικό σύνολο του Αρχαιολογικού Μουσείου Πύργου, που θα συνοδεύεται από πλούσιο εποπτικό/ πληροφοριακό και παιδαγωγικό υλικό, φιλοδοξεί να προβάλει στον επισκέπτη κάθε επιπέδου την διαχρονική αξία του πολιτισμικού πλούτου της Ηλείας.

         

      Οι προϋποθέσεις για την ανάπτυξη των πόλεων-κρατών, των κωμών και των οικισμών της Ηλείας κατά τους προϊστορικούς, πρωτο- ιστορικούς και ιστορικούς χρόνους καθορίζονται από ιδιάζοντες γεωμορφολογικούς παράγοντες και τον ποτάμιο πλούτο ,που καθιστά τον τόπο εύφορο και παραγωγικό. Ο κατά την αρχαιότητα πλωτός Αλφειός και οι παραπόταμοί του, ο Πηνειός και η επίσης πλωτή Νέδα ( το δεύτερο θηλικό ποτάμι της Ελλάδος μαζί με την ΄Ερκυνα της Φωκίδος) λειτούργησαν ως καθοριστικοί παράγοντες για την οικιστική συγκρότηση, την διαβίωση, την παραγωγή και την εν γένει πολιτισμική δυναμική, η οποία αναδύθηκε σε τόπο σεβαστό και απαραβίαστο λόγω του ιερού του Διός της περιώνυμης Ολυμπίας και της εκεί διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων.

       Δεν είναι τυχαίο το όνομα της ηλειακής χώρας Ήλις- Fάλις, και αντιστοίχως το όνομα των κατοίκων της Ηλείοι- Fαλειοι, προερχόμενο από το λατινικό vallis (=κοιλάδα), χαρακτηριστικό της πεδινότητας του αναγλύφου και της εδαφικής ευφορίας της.

       Στον ιστορικό και περιηγητή Παυσανία, που επισκέφθηκε την Ηλεία το 170 μ. Χ. περ. οφείλομε τις πλείστες των περιγραφών των μνημείων και των αρχαιοτήτων της Ηλείας, που συνθέτουν το βιβλίο του Ηλιακά. Από αυτόν γίνεται η  μοναδική  περιγραφή του μεγάλου ναού των Βασσών, του Απόλλωνος Επικουρίου ή  Βασσίτα, που ήταν κτισμένος σε ονειρικό τοπίο με υψόμετρο 1.130 μ .,σε απόσταση 13 χλμ. από την αρχοντική κωμόπολη της Ανδρίτσαινας. Μόνος ο Παυσανίας κατονομάζει ως αρχιτέκτονα του ναού  τον Ικτίνο, τον έτερο των αρχιτεκτόνων του Παρθενώνος. Ο ναός που βλέπει σήμερα ο θεατής κτίσθηκε μετά το 429 π. Χ. Σε αυτόν συνδυάζονται αριστουργηματικά και οι τρείς αρχαίοι αρχιτεκτονικοί ρυθμοί, ο δωρικός, ο ιωνικός και ο κορινθιακός. Σε αυτόν επίσης ανήκει το αρχαιότερο κορινθιακού τύπου κιονόκρανο της ελληνικής τέχνης. Μεγάλης καλλιτεχνικής και αισθητικής αξίας, αλλά και πρωτότυπη ως προς τη σύλληψη και τοποθέτηση στο εσωτερικό του σηκού του ναού ήταν η από χέρι άγνωστου καλλιτέχνη περίφημη ιωνική ζωφόρος, που περιέτρεχε το εσωτερικό του σηκού πάνω από τα επιστύλια. Αναπτυσσόταν σε 23 επιμήκεις ορθογώνιες πλάκες, που απεικόνιζαν σε ανάγλυφο 12 σκηνές με θέμα την Κενταυρομαχία και 11 σκηνές με θέμα την Αμαζονομαχία. Το μνημείο, όπως όλοι γνωρίζομε, στεγάσθηκε το 1987 με ειδικό στέγαστρο που το προστατεύει από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ενώ παράλληλα διευκολύνει το μεγάλο αναστηλωτικό έργο που έχει αναλάβει η πολιτεία με συγχρηματοδότηση Κοινοτικών Κονδυλίων στο βόρειο πτερό του ναού και στα  επιστύλια. Τις εργασίες επιβλέπει ειδική Επιτροπή με την αδιάλειπτη συμμετοχή της Εφορείας μας.

        ΄Αρρηκτα συνδεδεμένη με τον ναό του Απόλλωνος Επικουρίου υπήρξε η αρχαία Φιγάλεια, ιδρύτρια πόλη του ναού. Τον σημαντικό οχυρωματικό περίβολο της ακρόπολης, την αρχαία κρήνη της, που δεν έπαυσε να τροφοδοτεί την πόλη με νερό από τον 4^ο αι.π.Χ., πλήθος ταφικών μνημείων ελληνιστικών κυρίως χρόνων, εντός και εκτός των τειχών της, τον ανασκαμμένο ναό της Αθηνάς και του Διός Σωτήρος στο λόφο «Κουρδουμπούλι», και τον ναό COOPER, εκτός των τειχών, στα Περιβόλια, έχει υπό την άμεση εποπτεία και μέριμνα η Εφορεία μας.

      Η αρχαία ΄Ηλις, πρωτεύουσα του κράτους των Ηλείων και διοργανώτρια πόλη των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητος για πάνω από μία χιλιετία, κτισμένη στην αριστερή όχθη του ηλειακού Πηνειού, κατοικήθηκε από τους απώτατους Προϊστορικούς χρόνους (120.000- 2.800 π. Χ.) και έγινε πρωτεύουσα των Ηλείων ιδίως από τον 8^ο αι. π. Χ. και εξής.  Η ακμή και η παρακμή της συμβαδίζει χρονολογικά με την πορεία του ιερού του Διός στην Ολυμπία και την τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Με οδηγό και πάλι τον Παυσανία, πραγματοποιήθηκαν εκεί  ποικίλες ανασκαφικές έρευνες, από το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο (1910- 1914),  από την Αρχαιολογική Εταιρεία, από την Εφορεία μας και, προσφάτως από το Ταμείο Διαχείρησης  Πιστώσεων για την Εκτέλεση Αρχαιολογικών ΄Εργων (2002- 2010). Ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το αρχαίο θέατρο, που ιδρύθηκε γύρω στο 300 π. Χ.,  και φιλοξενούσε παραστάσεις αλλά και δημόσιες συγκεντρώσεις. Επίσης, μεγάλο τμήμα της πόλεως και της αγοράς της με ιερά, τεμένη, δημόσια και ιδιωτικά κτήρια, αλλά και εγκαταστάσεις δηλωτικές των ποικίλων ασχολιών των κατοίκων της. Από το 2004 μπορεί κανείς να επισκεφθεί το νέο αρχαιολογικό Μουσείο της, εμπνευσμένο αρχιτεκτόνημα  που δεσπόζει στην εύφορη κοιλάδα της. Φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά ευρήματα της πόλης και των νεκροταφείων της, και διαθέτει ειδικό χώρο για εκπαιδευτικά προγράμματα, που την τελευταία διετία έχουν ανεβάσει αισθητά τον δείκτη επισκεψιμότητος αναδεικνύοντας τον κοινωνικό ρόλο του Μουσείου. Τέλος, στην Παλαιά Αρχαιολογική Συλλογή ‘ Ηλιδος, πλούσιο φωτογραφικό υλικό, σχέδια, αναπαραστάσεις και άλλα ενθυμήματα «αφηγούνται» την ιστορία των ανασκαφών της. Κοντά  στο αρχαίο θέατρο, στο οποίο δεν γίνονται παραστάσεις λόγω της κατάστασης διατήρησής του, λειτουργεί από το 2006 το ξύλινο λυόμενο θέατρο, όπου πραγματοποιούνται εκδηλώσεις ποιοτικού περιεχομένου.

      Δεύτερη σημαντική πόλη κοντά στη συμβολή Λάδωνος και Πηνειού, φαίνεται πως ήταν η ηλειακή Πύλος, με την οποία πιθανότατα ταυτίζονται τα εκτεταμένα οικιστικά και ταφικά κατάλοιπα του λόφου Αρμάτοβα, όπως κατέδειξε η συστηματική έρευνα του Πανεπιστημίου του Colorado στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

      Σε απόσταση περίπου 10 χλμ. από την Αρχαία ΄Ηλιδα, ο εντοπισμός και η αποκάλυψη οργανωμένου νεκροταφείου του 6^ου, 5^ου και αρχών του 4^ου αι.π.Χ.  στον Σταφιδόκαμπο,  παρέχει τυπική εικόνα των ηλειακών ταφικών εθίμων, που επικρατούσαν σε πολίσματα της εύφορης κοιλάδας του Πηνειού, όταν « η χώρα κωμηδόν ωκείτο» κατά τον Στράβωνα (Στράβων 8,3,12), ιδίως μετά το 471 π.Χ., εποχή του β΄συνοικισμού της ΄Ηλιδος.

 

      Στη ΒΑ πλευρά του Νομού, στην Αγία τριάδα Πανόπουλου, έχει αποκαλυφθεί κατά την  δεκαετία του ΄90 εκτεταμένη μυκηναϊκή νεκρόπολη θαλαμωτών λαξευτών τάφων, με εξαιρετική ποικιλία ευρημάτων. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο χάρτης της μυκηναϊκής Ηλείας έχει αρκούντως εμπλουτισθεί  την τελευταία δεκαετία με νέα ευρήματα, σε θέσεις όχι μόνον γνωστές, αλλά και άγνωστες μέχρι πρότινος (Πράσινο, Βροχίτσα, Δάφνη Πηνείας, Γούμερο-Πέρσαινα, Κλινδιάς,Βαρθολομιό, Τριανταφυλλιά Κορυφής). Εξ ίσου ενδιαφέροντα είναι και τα πρόσφατα ευρήματα από θέσεις  ήδη γνωστές, στην ευρύτερη περιοχή της Ολυμπίας (Καυκανιά, Μάγειρας, Κλαδέος, Πεύκες Βίλιζας).

        Κτισμένο  την εποχή της α΄ Φραγκοκρατίας στην Πελοπόννησο από τον Γοδεφρίδο Βιλλεαρδουϊνο του Μορέως, το 1217 μ.Χ., το επιβλητικό  κάστρο Χλεμούτσι δεσπόζει σε όλο τον κάμπο της Γαστούνης και είναι από παντού ορατό στον άξονα του δυτικού οδικού δικτύου της Ηλείας. ‘ Υστερα από πολυετείς  μελέτες και εργασίες άνοιξε τις πύλες της για το κοινό μόλις προ διμήνου, όπως ήδη αναφέραμε, μέσα στο κάστρο, η μόνιμη θεματική έκθεση «Η Εποχή των Ιπποτών- Οι σταυροφόροι στο Μοριά». Η έκθεση αποτελεί ένα «ανοικτό» μουσείο, όπου το κέλυφος του κτηρίου, δηλ. το ίδιο το κάστρο, αποτελεί και το σημαντικότερο έκθεμά του, απαραίτητο χρονολογικό περίβλημα της έκθεσης.

Στις εικόνες μας βλέπομε αντιπροσωπευτικά εκθέματα με αρχιτεκτονικά τμήματα του ναού του Αγίου Φραγκίσκου της Γλαρέντζας, και γωνιές όπου εκτίθενται αντικείμενα της καθημερινής ζωής του Πριγκηπάτου.

       Η Κυλλήνη  αποτελεί αρχαίο Λιμάνι της Ηλείας, όπως τεκμαίρεται από επιγραφικές μαρτυρίες. Στην περιοχή της Κάτω Παναγιάς Κυλλήνης συναντάμε την  Μονή της  Παναγίας των Βλαχερνών, εκκλησία βυζαντινή, του 13^ου αιώνος με φραγκικές προσθήκες.

       Εντός του κάστρου της Γλαρέντζας, σε ερειπωμένη κατάσταση σώζεται ο φράγκικος ναός του Αγίου φραγκίσκου, του 13^ου αιώνα. Αρχιτεκτονικά μέλη του ναού είδαμε προηγουμένως να εκτίθενται στο Μουσείο των Ιπποτών στο Χλεμούτσι.

        ΄Άλλη φραγκική πόλη υπήρξε η Ανδραβίδα, στα ανατολικά της οποίας  σώζονται τα λείψανα του άλλοτε μεγαλοπρεπούς μητροπολιτικού- παπικού ναού  της Αγίας Σοφίας. Σήμερα βλέπομε  τμήμα του τριμερούς ιερού της  με την μεγάλη οξυκόρυφη πύλη, και θεμέλια του κτίσματος του 13^ου αιώνος.

         Στην γειτονική Γαστούνη συναντάμε τον ναό  της Παναγίας της Καθολικής.

Στο άκρο της πόλεως, διατηρείται ο δικιόνιος σταυροειδής με τρούλλο βυζαντινός ναός του 13^ου αιώνος, που έχει μάλιστα επακριβώς χρονολογηθεί από επιγραφή (1278-79).

        Από τα διασημότερα βυζαντινά μνημεία της Ηλείας, είναι ο ναός της Παναγίας στη Φραγκαβίλλα ,πάνω σε  λόφο, ΝΑ της Αμαλιάδος, του 11ου- 12ου αιώνος. Η 6^η Εφορεία μεριμνά για το μνημείο με αναστηλωτικές εργασίες που έχουν ενταχθεί στο ΕΣΠΑ.

      Στο Κάστρο Κορυφής ,το  γνωστό και  ως «Κάστρο της Κουκουβίτσας», οι έρευνες της πρώτης εικοσαετίας του περασμένου αιώνα, είχαν εντοπίσει τμήμα τείχους, πύλη και δύο πύργους. Η έρευνα της Εφορείας (2001-2002) απεκάλυψε οχυρωματικό τείχος μήκους 86μ. και μεγίστου σωζομένου ύψους 3μ. από κογχυλιάτη πωρόλιθο, πύλη εισόδου και δύο πύργους δεξιά και αριστερά, ενώ τρίτος  πύργος αποκαλύφθηκε δυτικότερα των προηγουμένων. Προφανώς ανήκει στην κατηγορία στρατιωτικών φρουρίων που χρησιμοποιήθηκαν για βραχύ χρονικό διάστημα, τον 4^ο αι.π.Χ.      

       Εκτεταμένο δημόσιο ή ιδιωτικό λουτρικό συγκρότημα ερευνήθηκε στη Σκαφιδιά (θέση «Λουτρό»), Α του Ιάρδανου ποταμού και των τουριστικών εγκαταστάσεων ALDEMAR, καθώς και τμήμα ρωμαϊκού οικισμού.

Πολύ κοντά στις  λουτρικές εγκαταστάσεις βρίσκεται η γνωστή μας  Ι. Μ. Παναγίας  της Σκαφιδιάς, ιδρυμένη και αυτή στα βυζαντινά χρόνια. Με κυκλικούς πύργους του 10^ου αιώνα και κυρίως ναό του 11^ου αιώνα, στον οποίο προστέθηκε  νάρθηκας τον 17^ο αιώνα, αποτελεί χώρο διαφύλαξης αξιόλογων ιερών κειμηλίων.

     Στις γνωστές μέχρι σήμερα ρωμαϊκές λουτρικές εγκαταστάσεις με αγρεπαύλεις  προστίθεται από το 2009 η περίπτωση του  Αγίου Αθανασίου Κουρούτας.

    Στη δυτική πάντοτε ακτή της Ηλείας βρίσκεται και το άλλο λιμάνι της , που υπήρξε και πολίχνη, καταποντισμένο στο βυθό της θάλασσας, μεταξύ της ακτογραμμής, στον κόλπο του Αγίου Ανδρέα της ακτής Ματζάκουρα, και της νησίδας «Τηγάνι». Οι έρευνες του αείμνηστου  Ν. Γιαλούρη την δεκαετία του ‘60 σε θάλασσα και ξηρά απέδειξε ότι η περιοχή είχε κατοικηθεί από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια. Ο λόφος Ποντικόκαστρο ήταν σαφώς οχυρωμένος κατά τους προχριστιανικούς χρόνους. Σήμερα εκεί είναι ορατό το βυζαντινό κάστρο με τον κυκλικό πύργο που βλέπομε στην εικόνα μας . Στα κατώτερα τμήματά του διατηρούνται οι αρχαίοι δόμοι, οι οποίοι δεν έχουν μέχρι σήμερα συστηματικά ερευνηθεί.

        Κάνοντας ένα άλμα  προς νότον θα περάσομε στην Τριφυλία, η οποία, καταλαμβάνοντας  το μεταξύ Αλφειού και Νέδας τμήμα της Ηλειακής χώρας, εξαιτίας της στρατηγικής θέσης της, υπήρξε συχνότατα στα ιστορικά χρόνια  επίκεντρο διεκδικήσεων και συγκρούσεων μεταξύ Ηλείων, Μεσσηνίων και Αρκάδων. Αδιάψευστοι μάρτυρες των συνεχών ερίδων, εχθροπραξιών και αντιπαραθέσεων της κραταιάς πόλης ΄Ηλιδος και των τριφυλιακών πόλεων, αποτελεί ο μεγάλος αριθμός των οχυρωμένων ακροπόλεων νοτίως του Αλφειού. Αξιόλογες πόλεις, οι περισσότερες οχυρωμένες και εν πολλοίς ταυτιζόμενες με αρχαίους οικισμούς, ήσαν: το Λέπρεον, το Σαμικόν (Σάμιον ή Σαμία) , η Πλατιάνα (Τυπανέαι), τα Μακρίσια (αρχαίος Σκιλλούς), η Μάκιστος (σημερινή Σκιλλουντία με τον ναό της Αθηνάς στο Μάζι,η Φρίξα, το Επιτάλιον. Η ανασκαφική έρευνα έχει φέρει στο φώς κυρίως  αξιόλογους δωρικούς ναούς και ιερά με πλούτο ευρημάτων, όπως οπροσφάτως ανεσκαμμένος ναός της Αθηνάς στο Πρασιδάκι. Μέσω αυτών των μνημείων σχηματίζεται εικόνα για τον δημόσιο, τον ιδιωτικό βίο, τη λατρεία και τις ταφικές συνήθειες των κατοίκων. Παρόμοια εικόνα προσλαμβάνεται από τις οχυρωμένες και σημαίνουσες αρκαδικές πόλεις, κυρίως των κλασσικών χρόνων (4^ος αι. π .Χ.).  Η αρχαία Αλίφειρα, πόλη των μέσων του 6^ου αι.π.Χ., περιλαμβάνει Ασκληπιείον και ναό της Αθηνάς, περιβαλλόμενα από ισχυρή οχύρωση. Η ανασκαφή της έγινε από τον Αναστάσιο Ορλάνδο, περίφημο αρχιτέκτονα-αρχαιολόγο,την δεκαετία του 1930. Η Εφορεία μας πραγματοποιεί εκεί κατά περίπτωση σωστικό ανασκαφικό έργο.

     

     Στην Τρυπητή υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις από ποικίλες έρευνες για ύπαρξη οχυρωμένης πόλης με δημόσια κτήρια, ιερά και νεκροταφεία. Στην ίδια περιοχή βρίσκεται  η Μονή  Παναγίας της ΄Ισοβας. Πρόκειται για Φραγκικό μοναστήρι, ίσως Κιστερκιανών μοναχών, όπως αναφέρει το Χρονικόν του Μορέως (13^ος αι.). Μοιάζει πολύ με αββαείο της Αγγλίας, σύμφωνα με τον στρατιωτικό περιηγητή του 19^ου αι. LEAKE.         

      Στο λόφο «Αγιωργήτικα», κοντά στο Επιτάλιον έχει ερευνηθεί τμήμα της προϊστορικής εγκατάστασης (Ομηρικόν Θρύον), ενώ στην πεδινή έκταση, πλησιέστερα προς την δυτική ακτή,  ερευνήθηκε μια από τις παράκτιες αρχαίες τριφυλιακές πόλεις. Στον επισκέψιμο περιφραγμένο χώρο ο επισκέπτης βλέπει εκτεταμένα οικιστικά κατάλοιπα, κυρίως ελληνιστικών χρόνων, και μεγάλο κεραμικό κλίβανο. Από τη θέση αυτή προέρχεται λίθινος οδοδείκτης ρωμαϊκών χρόνων.

     Στο Ανήλιον Κακοβάτου, στον  ερειπωμένο ναό της Παναγίας του 13^ου αιώνος επεμβαίνει με έργα συντήρησης και αναστήλωσης η 6^η ΕΒΑ.

ΑΡΧΑΙΑ  ΟΛΥΜΠΙΑ

 Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της  UNESCO από το 1989

Κηρυγμένος Αρχαιολογικός χώρος και Ζώνη απολύτου προστασίας- αδόμητη.

Ο αρχαίος και μυθικός ποταμός Αλφειός που ρέει νότια του ιερού του Διός προστατέυεται με ιδιαίτερη κήρυξη. ΄Ετσι, μια τεράστια έκταση 14.000 στρεμμάτων αποτελεί αυτό που ονομάζομε Ολυμπιακό Τοπίο.

1.       Αρχαιολογικός Χώρος

400-450 στρεμμάτων έκταση περιφραγμένη. Η ιστορία  του ιερού του Διός είναι εν πολλοίς γνωστή.

2.       Μουσειακή Τριλογία της Ολυμπίας

 Αρχαιολογικό Μουσείο

Μουσείο Ιστορίας των Ολ.Αγώνων της Αρχαιότητος (Παλαιό Μουσείο)

3.       Ψηφιακή ΄Εκθεση Παλαιού Μουσείου. Πρόκειται για μια μοναδική πανελλαδικώς θεματική έκθεση που φιλοξενείται στον ειδικά για το σκοπό αυτό διαμορφωμένο χώρο του υπογείου του Παλαιού μας Μουσείου. Αποτελεί πρωτότυπο και σύγχρονο περιβάλλον, που αξιοποιεί τη σύγχρονη τεχνολογία της Κοινωνίας της Πληροφορίας.

4.       Παλαιό Εφορείον.

5.       Συνεδριακό-Εκθεσιακό Κέντρο ΣΠΑΠ  Ολυμπίας.

       7. Ολυμπιακός Βοτανικός Κήπος

8.       Έργα προστασίας και ανάδειξης στον αρχαιολογικό χώρο Ολυμπίας.

Τά ενταχθέντα εντός του 2013 στο ΕΣΠΑ έργα περιλαμβάνουν:

α/ Προστασία-ανάδειξη του ιερού της Δήμητρας Χαμύνης και του αναλήμματος των θησαυρών του Κρονίου λόφου.

β/ Αποκάλυψη και ανάδειξη του αρχαίου γυμνασίου- χωροθέτηση νέας εισόδου του αρχαιολογικού χώρου Ολυμπίας.

Τα έργα αυτά θα είναι πολλαπλώς ωφέλιμα. Θα δώσουν νέα πνοή στην προβολή των μνημείων της Ολυμπίας, θα διαμορφώσουν την νέα εικόνα του ιερού με την περαιτέρω ανασκαφική έρευνα που θα πραγματοποιηθεί στο Γυμνάσιον, αλλά και μια νέα εικόνα της εισόδου των επισκεπτών στην ιερά ΄Αλτι.

      Η  σύντομη αυτή περιήγησή μας στους αρχαιολογικούς χώρους ,τα μνημεία και τα μουσεία της προϊστορικής, κλασσικής και βυζαντινής Ηλείας, των οποίων έχομε κληθεί να είμαστε θεματοφύλακες ως πραγματικοί δημόσιοι λειτουργοί, αποτελεί την επιφάνεια εργασίας, θα λέγαμε με την σύγχρονη ψηφιακή ορολογία, πάνω στην οποία χωρίς θόρυβο , αόκνως, με περίσσια αγάπη και πλήρη αφοσίωση προς το  αντικείμενο, εργαζόμεθα.  Το πολυσχιδές έργο που παράγεται δεν είναι άλλο από την αδιάλειπτη, την ασύνορη , την άνευ ωραρίου, την καθ΄υπέρβασιν εαυτού μέριμνα για την ανεύρεση, διαφύλαξη, προστασία και προβολή των αρχαιοτήτων και των μνημείων της πατρίδος μας, και ειδικότερα του τόπου τούτου, της Ηλείας. Τόπου με ιδιαιτέρως αξιόλογο, διεθνούς εμβελείας , όντως αδαπάνητο πλούτο άυλων και υλικών πολιτιστικών αγαθών, τον οποίον όλοι καλούμεθα να σεβόμεθα και να διαχειριζόμεθα προς όφελος τοπικό αλλά και εθνικό.

Γεωργία Εμμ. Χατζή- Σπηλιοπούλου

Διευθύντρια της Ζ΄ΕΠΚΑ

Αρχαιολόγος.

Με δικαστική απόφαση το Μουσείο Γκετί επιστρέφει αρχαίο άγαλμα του Λυσίππου στην Ιταλία.

[ Τμήματα της ζωφόρου του Επικούρειου Απόλλωνα στο Μουσείο του Λούβρου ]


Ενα καλό παράδειγμα και δεδικασμένο 


ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η ΕΛΛΑΣ ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ

Με δικαστική απόφαση το Μουσείο Γκετί επιστρέφει αρχαίο άγαλμα του Λυσίππου στην Ιταλία.

Άλλο άγαλμα του Λυσίππου που βρέθηκε στην Ροδόπη ευρίσκεται στο Λούβρο!

Η Ιταλία ζητεί από τους Γερμανούς κλεμμένη αρχαία ελληνική περικεφαλαία!

Πώς η Ρώμη ντροπιάζει το κοιμισμένο ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού.

Με δικαστική απόφαση το Μουσείο Γκετί επιστρέφει αρχαίο άγαλμα του Λυσίππου στην Ιταλία 

Άγαλμα του Λυσίππου που βρέθηκε στην Ροδόπη ευρίσκεται στο Λούβρο! 

Η Ιταλία ζητά από τους Γερμανούς κλεμμένη αρχαία ελληνική περικεφαλαία! - Πώς η Ρώμη ντροπιάζει το κοιμισμένο ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού 

Ενώ το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδος, κοιμάται τον ύπνο τον βαθύ, και στέκεται ανάξιο του τίτλου του, να προστατεύει δηλαδή τον ελληνικό πολιτισμό, όπου κι αν αυτός ευρίσκεται, όχι μόνον έξω από την Ελλάδα, αλλά και εντός αυτής, οι Ιταλοί προσέφυγαν στα δικαστήρια και πέτυχαν να πάρουν πίσω ένα άγαλμα του περιφημότερου αρχαίου Έλληνος γλύπτου, του Λυσίππου, από την Σικυώνα, που ευρίσκετο στο Μουσείο Γκετί του Λος Άντζελες! Αυτό κι αν είναι ντροπή για το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού και την ελληνική Δικαιοσύνη συνάμα! 

Η προϊστορία αυτής της υποθέσεως αρχίζει τον Αύγουστο του 2007, όταν μετά από χρόνια διαφωνιών, το Γκετί και η Ιταλία συνήψαν συμφωνία για την επιστροφή 42 αρχαιοτήτων στις συλλογές του Μουσείου της Ρώμης. Η «κερκόπορτα» είχε ανοίξει... 

Έτσι, προχωρώντας ακόμη παραπέρα, ιταλικό δικαστήριο του Πέζαρο, το 2010, διέταξε την επιστροφή από το Μουσείο Γκετί των ΗΠΑ στην Ιταλία του χάλκινου αγάλματος της «Νικηφόρας Νεότητος», του Λυσίππου, ανοίγοντας τον μεγάλο δρόμο για την επιστροφή αρχαιοτήτων, στους τόπους προελεύσεώς τους! Η απόφαση - όπως ήταν αναμενόμενο - προκάλεσε την έντονη αντίδραση του Μουσείου Γκετί, το οποίο προετίθετο να υποβάλει έφεση στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ιταλίας. Το θέμα είχε λάβει και πολιτικές διαστάσεις, δεδομένου ότι η δικαστική απόφαση είναι άμεσα εκτελεστέα. Έτσι, το ιταλικό υπουργείο Δικαιοσύνης θα ζητούσε από το αντίστοιχο αμερικανικό να παρέμβει για την επιστροφή του αγάλματος! 

Το μουσείο υποστηρίζει ότι... αγόρασε το άγαλμα το 1977 με καθ' όλα νόμιμες διαδικασίες = αλήθεια ποιες είναι αυτές; και βάσει ποίων νόμων και συνθηκών; - και μάλιστα απεκάλυψε και την τιμή του, που, όπως ανακοίνωσε, ήταν 4 εκατ. δολλάρια! Η ιταλική Πολιτεία αντιτείνει πως βγήκε από την χώρα παράνομα κι έτσι πρέπει να επιστραφεί. 

Το συγκεκριμένο έργο του Λυσίππου είναι ένα από τα πιο γνωστά έργα του Έλληνος καλλιτέχνη και επίσης ένα από τα πιο γνωστά του μουσείου Γκετί! Οι Ιταλοί λένε πως ανελκύσθηκε από έναν ψαρά, το 1964, από την θαλάσσια περιοχή της πόλεως Φάνο, κοντά στο Πέζαρο. Δεν λένε φυσικά, πως οι πρόγονοί τους, οι Ρωμαίοι, το έκλεψαν από την Ελλάδα, όπου και στο τέλος-τέλος ανήκει και πρέπει να επιστραφεί, εάν διαβάσουμε ελληνικά την απόφαση του δικαστηρίου περί «επιστροφής αρχαιοτήτων στους τόπους προελεύσεώς τους»! Είναι γνωστό, λ.χ. το... «πολιτιστικό πλιάτσικο» που έκαναν οι αρχαίοι Ρωμαίοι στην Κόρινθο, κ.α. Επίσης, όταν λαφυραγώγησαν τον αρχαίο λιμένα των Μινωιτών, τον Τάραντα, στην Μεγ. Ελλάδα, έκλεψαν, εκτός των άλλων, και τον κολοσσιαίο χάλκινο ανδριάντα του Ηρακλέους του Λυσίππου... Όταν οι Ρωμαίοι λαφυραγώγησαν την Αλύζια Ακαρνανίας, όπου υπήρχε τέμενος του Ηρακλέους με αγάλματα του Λυσίππου, που αναπαριστούσαν τους άθλους του, τα έκλεψαν όλα! Όταν ο Ρωμαίος Καικίλιος Μέτελλος ξεγύμνωσε την Μακεδονία από τους πολιτιστικούς θησαυρούς της, επέδειξε θριαμβευτικά στην Ρώμη το σύμπλεγμα του Λυσίππου με την Μάχη στον Γρανικό ποταμό, που αποτελείτο από 16 χάλκινα αγάλματα, και ήταν στημένο στο Δίον! Το γλυπτό αυτό σύμπλεγμα χαρίσθηκε στην αδελφή του Αυγούστου, Οκταβία, για να κοσμεί το ανάκτορό της, επειδή εδήλωνε... «συλλέκτης αριστουργημάτων ελληνικής τέχνης»!... 

ΠΗΓΕΣ: Associated Press, Αρριανός, Στράβων. 

Ο Λύσιππος, που έζησε στο τέλος του 4ου αι. π.Χ. και σήμερα θεωρείται ως ο συνεχιστής της παραδόσεως του Πολυκλείτου και του Σκόπα, φιλοτέχνησε 1.500 έργα! Κι αυτό το ξέρουμε από το γεγονός ότι ο Λύσιππος συνήθιζε να αποταμιεύει ένα δηνάριο για κάθε άγαλμα που φιλοτεχνούσε και ο κληρονόμος του βρήκε στο θησαυροφυλάκειό του 1.500 χρυσά δηνάρια! Ήταν τόσο σπουδαίος, που τόλμησε να φιλοτεχνήσει ανδριάντες του Μεγ. Αλεξάνδρου (έτσι ξέρουμε τον σωματότυπο του παμμέγιστου των Ελλήνων) και μετά απ' αυτό, ο Μέγας Αλέξανδρος του έδωσε αποκλειστικά το προνόμιο να φιλοτεχνεί ανδριάντες του! 

Ορισμένα από τα πιο διάσημα έργα του είναι: 

▶ ο «Αποξυόμενος», μαρμάρινο αντίγραφο ρωμαϊκών χρόνων του αρχαίου πρωτότυπου χάλκινου γλυπτού. Το πρωτότυπο χρονολογείται στο 320 π.Χ. περίπου. Οι «σεμνότυφοι» μεταγενέστεροι αντιγραφείς προσέθεσαν... φύλλο συκής στα γεννητικά όργανα του αθλητού, ο οποίος αποξύεται (δηλ. αφαιρεί το έλαιον από το χέρι του με στλεγγίδα-ξυστρί). Έτσι, «καλυμμένο» - δηλ. παραποιημένο, ιστορικά απαράδεκτο - το άγαλμα ευρίσκεται στο Μουσείο του Βατικανού! 

▶ πρωτότυπο χάλκινο αγαλμάτιο του «Ηρακλέους» - που ευρίσκεται στο Μουσείο Λούβρου και είχε ευρεθεί στον νομό Ροδόπης! 

▶ «Ο Ηρακλής επιτραπέζιος» (μεταγενέστερος τίτλος), ρωμαϊκών χρόνων μαρμάρινο αντίγραφο του χάλκινου πρωτοτύπου, που ευρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο! 

▶ «Ηρακλής και λέων», αντίγραφο ρωμαϊκών χρόνων του αυθεντικού αρχαίου χάλκινου αγάλματος του Λυσίππου. Ευρίσκεται στο Μουσείο Ερμιτάζ Πετρουπόλεως. 

▶ ο «Πυγμάχος των Θερμών», 

▶ ο «Ερμής», μαρμάρινο αντίγραφο (ύψους 1,54 μ.) ρωμαϊκών χρόνων, του πρωτοτύπου έργου, που ήταν χάλκινο. Ευρίσκεται στην Γλυπτοθήκη Κοπεγχάγης. 

▶ «Νεανίας αφαιρών άκανθα», αντίγραφο ρωμαϊκών χρόνων του αυθεντικού αρχαίου αγάλματος του Λυσίππου. Ευρίσκεται στο Μουσείο Ουφίτσι Φλωρεντίας. 

▶ μαρμάρινο άγαλμα νέου, ο οποίος σκύβει να δέσει το σανδάλι του, ρωμαϊκών χρόνων αντίγραφο του αρχαίου πρωτοτύπου του Λυσίππου. Ευρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ατταλείας Μ. Ασίας. 

▶ και πολλά άλλα, που το υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδος θα έπρεπε να διεκδικήσει, πριν τα διεκδικήσει και αυτά η Ρώμη! Ο Λύσιππος είναι Έλλην καλλιτέχνης - και μάλιστα Πελοποννήσιος - και ζητεί την προστασία του υπουργείου του. 

Άλλα πασίγωνστα έργα του Λυσίππου ήταν το χάλκινο άγαλμα του Διός στον Ναό των Μουσών Αθηνών, το άγαλμα του Έρωτος στις Θεσπιές και του Διονύσου στον Ελικώνα Βοιωτίας, πολλά άλλα στην Ηλεία, χάλκινοι ανδριάντες του Διός και του Ηρακλέους στην αγορά της Κορίνθου, κ.ά. 

ΠΗΓΕΣ: Παυσανίας, Πλίνιος, Πλούταρχος, Σπανδάγος Ευ. «Εικαστικοί καλλιτέχνες της αρχαίας Ελλάδος», εκδ. «Αίθρα». 

Συνεχίζοντας να ντροπιάζει το ελληνικό υπουργείο Πολιτισμού, η Ιταλία το 2010 έκαμε προσφυγή και για επιστροφή «κλεμμένης» αρχαίας ελληνικής περικεφαλαίας! Η Ρώμη διεκδίκησε σε γερμανικό δικαστήριο την περικεφαλαία, η οποία εκλάπη, όπως ισχυρίζεται, το 1993 από αρχαιολογικό χώρο της επικρατείας της. Η Ιταλία ζητεί την παράδοση της αρχαίας ελληνικής αυτής περικεφαλαίας, από την υπηρεσία που διευθύνει τα μουσεία του Βερολίνου και τους νομικούς, οι οποίοι διαχειρίζονται την περιουσία ενός ιδιώτη «συλλέκτη έργων τέχνης», ο οποίος έχει πεθάνει. 

Αξιωματούχοι μουσείων δήλωσαν ότι η περικεφαλαία ευρίσκεται σε «ασφαλές μέρος» στο Βερολίνο και ότι είναι στην διάθεση του εισαγγελέως Βερολίνου. Πάντως, οι δικαστικές Αρχές κατέσχεσαν την περικεφαλαία κατόπιν αιτήματος της Ρώμης, το 2003!.. 

Η γερμανική εφημερίδα «Ημερήσιος Καθρέπτης» («Tagesspiegel») γράφει ότι η περικεφαλαία αυτή είναι πολύ σπάνια και ότι ουσιαστικά είναι ανεκτίμητης αξίας. Προσθέτει εξ άλλου ότι πιστεύεται ότι άλλαξε... πολλά χέρια (εννοεί ότι έγινε αντικείμενο παρανόμων αγοραπωλησιών) προτού ένας Βερολινέζος «έμπορος έργων τέχνης» την εξασφαλίσει για την ιδιωτική του συλλογή. Η Ιταλία την εντόπισε όταν τα περιουσιακά στοιχεία του Βερολινέζου συλλέκτη τέθηκαν σε δημοπρασία μετά τον θάνατό του. 

Η περικεφαλαία που φέρει διακόσμηση γεωμετρικού ρυθμού, κατασκευάσθηκε μεταξύ 7ου-6ου αι. π.Χ., στα νότια παράλια της Ιταλίας, όπου τότε άκμαζαν οι ελληνικές εμπορικές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδος. 

Έτσι δρουν τα σοβαρά υπουργεία Πολιτισμού και τα οργανωμένα κράτη, που σέβονται τον πολιτισμό των προγόνων τους, ακόμη κι αν αυτός δεν είναι ευθέως δικός τους, αλλά τον απέκτσαν παράνομα, κατά την διάρκεια κατοχής!
Γράφει ο Γιώργος Λεκάκης

 

ΤΟ ΘΡΑΣΟΣ ΤΩΝ ΑΡΠΑΚΤΙΚΩΝ - Η Μέρκελ καλεί τον Πούτιν να... επιστρέψει τα λάφυρα πολέμου!

Κι ενώ η Γερμανία έχει ένα τόσο σοβαρό ανοιχτό μέτωπο με την Ελλάδα τόσο για τις πολεμικές αποζημιώσεις όσο και τις αρχαιότητες που άρπαξαν οι κατακτητές από τη χώρα μας, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ απευθυνόμενη προς τον Ρώσο πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν δήλωσε με
περίσσιο θράσος ότι η Ρωσία θα πρέπει να επιστρέψει τα λάφυρα πολέμου που παρουσιάστηκαν σε μια μεγάλη εικαστική-πολιτιστική έκθεση στην Αγία Πετρούπολη!

«Πιστεύουμε ότι αυτά τα εκθέματα θα πρέπει να επιστρέψουν στη Γερμανία», είπε η Μέρκελ κατά τη διάρκεια της κοινής επίσκεψης με τον Πούτιν και των εγκαινίων της έκθεσης που παρουσιάζεται στο περίφημο μουσείο Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης.

Η έκθεση, που ονομάζεται «Εποχή του Χαλκού - Ευρώπη χωρίς σύνορα», περιλαμβάνει θησαυρούς από χρυσό που ουσιαστικά αρπάχτηκαν ως λάφυρα από τους Σοβιετικούς μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Μέρκελ είπε ότι 600 αντικείμενα που εκτίθενται εκεί ήταν από τη Γερμανία.

Από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν είπε ότι η έκθεση έδειξε ότι η Γερμανία και η Ρωσία έχουν κοινές ρίζες που χρονολογούνται από την Εποχή του Χαλκού. «Ο μέσος πολίτης δεν ενδιαφέρεται που εκτίθενται αυτά τα αντικείμενα, στο Βερολίνο, στην Αγία Πετρούπολη, στη Μόσχα, ή στην Τουρκία», τόνισε.

Νωρίτερα, ένας εκπρόσωπος της καγκελαρίας είχε δηλώσει ότι η επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης δεν θα λάμβανε μέρος στην τελετή των εγκαινίων λόγω μιας διαφωνίας που αφορούσε «το πρωτόκολλο». Όμως μετά από μια κοινή συνέντευξη Τύπου η Μέρκελ και ο Πούτιν ανακοίνωσαν ότι οι διαφωνίες που είχαν ανακύψει προηγουμένως διευθετήθηκαν. «Έπειτα από μια συζήτηση μεταξύ του προέδρου και εμού, θα εγκαινιάσουμε την έκθεση», δήλωσε η Μέρκελ.

Σύμφωνα με το πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου οι Σοβιετικοί είχαν λεηλατήσει πάνω από 1 εκατ. βιβλία και χιλιάδες αντικείμενα τέχνης. Πολλά από αυτά δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί. Ανάμεσα στα αντικείμενα που εκτίθενται στο Ερμιτάζ είναι και πολλά από τα «τρόπαια» της νίκης του σοβιετικού στρατού, που το Βερολίνο ζητεί να επιστραφούν.

Η έκθεση θα ανοίξει για το κοινό σήμερα Σάββατο, στην επέτειο της ναζιστικής εισβολής στη Σοβιετική Ένωση.

από triklopodia 

22.6.2013

Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Πελοπόννησο της κατοχής

Αρχαιοκαπηλίες των Γερμανών στην Πελοπόννησο της κατοχής

Σάββατο, 1 Σεπτεμβρίου 2012

ΑΡΓΟΣ

Γερμανικές στρατιωτικές εκσκαφικές εργασίες, υπό την εποπτεία του Κ. Grundmann, έγι­ναν παρά το Άργος, τις οποίες παρακολούθησε και ο στρατηγός Speidel. Σε αυτές, ευρέθησαν αρχαία αντικείμενα, που έμειναν για χρόνια στο Γερμανικό Ινστιτούτο. Κάποιος αριθμός πήλινων αντικειμένων του Άργους παραδόθηκε, περί το τέλος της Κατοχής, στο Εθνικό Μουσείο.

ΑΣΙΝΗ

Οι Ιταλοί έφεραν πλήρη καταστροφή στην αρχαία κώμη, την οποία ολοκλήρωσαν και συ­μπλήρωσαν - εάν μπορούσε να συμβεί κάτι τέτοιο σε κάτι ήδη τελειωμένο - οι Γερμανοί.

ΚΟΡΙΝΘΟΣ

Μετά τον Ρωμαίο Μόμμιο, η Κόρινθος έπληγη ξανά από τους Γερμανούς. Σ’ αυτήν την αρχαία άλωση της Κορίνθου οι φλόγες κατέφαγαν χιλιάδες αριστουργήματα, ενώ η στρατι­ωτική βία κατέστρεψε άλλα τόσα. Κάποια φυγαδεύθηκαν ως «καλλιτεχνικά λάφυρα» προς την Ρώμη και προς την Πέργαμο (ο Άτταλος ήταν τότε σύμμαχος των Ρωμαίων). Μεταξύ των φυγαδευθέντων έργων ήταν εικόνες του Φιλοποίμενος, του Αράτου, αγάλματα (έργα του Αριστείδου) του Ηρακλέους καταπονούμενου από τον χιτώνα της Δηιάνειρας, του Διονύ­σου, κ.ά. Ο Άτταλος όρισε στην διαθήκη του τα αρπαγμένα απ’ την Κόρινθο να πάνε στην Ρώμη. Ο Μόμμιος ήταν όμως τόσο αγροίκος και άσχετος με την αξία της τέχνης, που είπε στους πλοιάρχους που τα κόμιζαν από την Πέργαμο στην Ρώμη, πως αν κατά την διάρκεια του πλου τα έργα βλαβούν, να κατασκευάσουν νέα!

Το θέρος του 1941 Γερμανοί αναρριχήθηκαν από την αυλή του Αρχαιολογικού Μουσείου Κορίνθου και έθραυσαν διάφορες αρχαιότητες που βρίσκονταν στην αυλή, ενώ αναφέρεται πως έκλεψαν κιόλας κάποιες. Έκλεψαν επίσης ένα ρολόι ελέγχου και κάποια κλειδιά. Παρα­βίασαν και την θύρα του Μουσείου και όταν τους παρατήρησε ο φύλακας, τον απείλησαν με περίστροφο! Εν τέλει, κρατήθηκε επί 10ήμερο και υπεβλήθη σε αυστηρότατες ανακρίσεις.

Αξιωματικοί του γερμανικού στρατού, καθώς και διπλωματικοί υπάλληλοι, αποκόμιζαν καθ’ όλο το διάστημα της Κατοχής, κατεργασμένα τεμάχια μαρμάρων, αλλά και ό,τι ήταν δυνατόν ν’ αποκομισθεί, όπως πήλινα τεμάχια διακεκοσμημένα από το Ασκληπιείο, τον ναό του Καπιτωλίου Διός, κ.ά.

Επίσης, Γερμανοί έθραυσαν και επανειλημμένως έλαβαν τεμάχια εκ των χρωματιστών πλα­κών του δαπέδου του λουτρού, που ήταν περί την Πειρήνη(16). Το θέρος του 1941, επιπροσθέτως, καθ’ υπόδειξη Γερμανών αξιωματικών, Γερμανοί κατέρριψαν και μετατόπισαν λίθους στο κτίσμα της Πειρήνης. Απ’ αυτήν την πρόχειρη μετατόπιση εθραύσθησαν διάφορα αρχι­τεκτονικά μέλη, μεταξύ των οποίων και πώρινος ημικίονας. Έθραυαν επίσης και πλάκες των καταστημάτων ρωμαϊκών χρόνων, του ιδίου χώρου.

ΛΑΚΩΝΙΑ

Το 1942 και σε διάφορα μέρη της Λακωνίας «εργάσθηκε» ο Γερμανός W.v Vacano. Με­ταξύ άλλων, διεπίστωσε οικισμούς της λίθινης εποχής στο Κουφάβουνο(17), όπως απεδείχθη με ανασκαφική έρευνα. Ευρέθησαν πολλά όστρακα, πυρόλιθοι, οστέινα εργαλεία, αξίνες, σφύρες, κλπ. τα οποία μεταφέρθηκαν στην Γερμανία!

ΜΕΣΣΗΝΙΑ

Στην Ιθώμη, τον Μάιο του 1941, γερμανικό στρατιωτικό απόσπασμα, καθ’ υπόδειξιν του Γερμανού προξένου, που το συνόδευε, αφαίρεσε 3 λίθους και κατέρριψε 6, από το αρχαίο φρούριο της κώμης! Τον Σεπτέμβριο του 1943, το ίδιο φρούριο εβλήθη από γερμανικά συν­δυασμένα πυρά, σε ασκήσεις πεζικού, πυροβολικού και αεροπορίας. Απ’ αυτήν την ενέργεια κατεστράφη τμήμα του Ν. φρουρίου, όταν κτυπήθηκε από 4 οβίδες.

Στο Βασιλικό, Γερμανός αξιωματούχος αφαίρεσε από την τοπική αρχαιολογική συλλογή ένα χάλκινο δακτύλιο, που είχε αγορασθεί και δωρηθεί στο Μουσείο, από τον ανασκαφέα και ερευνητή της περιοχής, Valmin.

Στο Πεταλίδι (αρχαία Κορώνη) Γερμανοί στρατιώτες αφαίρεσαν από την τοπική αρχαιο­λογική συλλογή ένα πήλινο αγγείο.

ΜΥΚΗΝΕΣ

Το θέρος του 1941 Γερμανοί στρατιώτες απέσπασαν δυο πλάκες, από τον κυκλικό περίβο­λο των τάφων των Μυκηνών! Επίσης, κύλησαν ογκόλιθους, που κατέπεσαν και καταστρά­φηκαν, ενώ κατέστρεψαν συγχρόνως άλλους, και προξένησαν σημαντικές βλάβες σε 5 πλάκες του περιβόλου!

Τον Αύγουστο του 1943, πέντε Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες, με κοπίδι και σφυρί, εισήλθαν στον «Θησαυρό τον Ατρέως» και κατέστρεψαν 5 λίθους του τάφου, για να αφαιρέσουν 5 χάλκινους ήλους!

Άλλοι πάλι, Γερμανοί, αυτήν την φορά τέσσερις τον αριθμό, πυροβολούσαν με τα περί­στροφά τους λέοντες της Πύλης των Λεόντων! Κατάφεραν ζημιές στην δεξιά ακμή του άβακος του κιονόκρανου, στην απόληξη της δοκού, στην ακμή του επιστυλίου, καθώς και στον τορ­μίσκο προσαρμογής της κεφαλής του δεξιού λέοντος. Επίσης, ίχνη αυτών των πυροβολισμών φέρουν οι κύκλοι των δοκών. Τρεις πλάκες του περιβόλου των τάφων φέρουν οπές, σε βάθος κάποιων εκατοστών, από τις σφαίρες των περιστρόφων των Γερμανών.

Άλλοι Γερμανοί στρατιώτες κύλησαν επίσης αρχαίους λίθους και έθραυσαν στα κατώτερα επίπεδα διάφορα αρχιτεκτονικά μέλη και μια αρχαία λεκάνη από πυρόλιθο. Θέλησαν δε να πάρουν και μια γρώνη (γούρνα), από τιτανόλιθο, αλλά εμποδίσθηκαν από τον φύλακα.

Άλλοι, τέλος, Γερμανοί, έγραψαν με ξίφος ή μολυβδίδα τα ονόματά τους σε διάφορα ση­μεία. Μάλιστα, για να διατηρηθούν αυτές οι καταγραφές, έφεραν από το αυτοκίνητό τους κλίμακα (σκάλα) και έγραψαν ψηλά, «δια να μην είναι προσιτά εις τον καθέναν».

Από το προστατευτικό ικρίωμα του δρόμου του «Τάφον της Κλυταιμνήστρας» Γερμανοί στρατιώτες αφαίρεσαν τρία μεγάλα ξυλά.

ΟΛΥΜΠΙΑ

Η Ελλάς είχε φερθεί «πολύ καλά» στους Γερμανούς, στην σύμβαση ανασκαφής της αρχαί­ας Ολυμπίας (μέσα δεκαετίας 1870), παραχωρώντας το δικαίωμα στους ανασκαφείς να πά­ρουν ένα τμήμα από τα διπλά ευρήματα. Και όλα αυτά, εν μέσω ειδήσεων αρχαιοκαπηλίας από διάφορους Γερμανούς, Άγγλους, Γάλλους και Αμερικανούς «επισκέπτες» της χώρας μας, που έφθαναν κατά κύματα με ατμόπλοια στο λιμάνι του Πειραιώς στην Ελλάδα. Ειδήσεις με τις οποίες οι εφημερίδες της εποχής είναι γεμάτες - ιδιαιτέρως δε η εφημερίδα «Αιών». Ακόμη, δόθηκε άδεια στους Γερμανούς αρχαιολόγους της συγκεκριμένης ανασκαφής να προ­μηθεύονται σε εκμαγεία όλα τα κινητά ευρήματα. Αλλά, όταν ετελείωσε η ανασκαφή (1881) δόθηκαν εγγράφως οδηγίες στην αρμόδια επιτροπή διαλογής, να παραδοθούν στους Γερ­μανούς και άλλα αρχαιολογικά αντικείμενα (πλην των διπλών και ομοίων), η έλλεψη των οποίων δεν δημιουργούσε πρόβλημα στις εθνικές συλλογές. Και όλα αυτά, ως χειρονομία καλής θελήσεως της ελληνικής κυβερνήσεως, έναντι των Γερμανών, την στιγμή που παιζόταν η προσάρτηση στην Ελλάδα της Θεσσαλίας και της Άρτης. Η Ελλάς, λοιπόν, είχε φερθεί «πολύ καλά» στους Γερμανούς.

Το χρονικό διάστημα 19.6-8.9.1943 εντός του ιερού χώρου της Αρχαίας Ολυμπίας - και με­ταξύ των αρχαίων ερειπίων! - είχαν σταθμεύσει γερμανικές μηχανοκίνητες φάλαγγες, άρματα μάχης και τεθωρακισμένα αυτοκίνητα! Οι μηχανοκίνητες φάλαγγες των Γερμανών κατακτητών, καθώς παρέμεναν στον ιερό χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, προξένησαν τις εξής καταστρο­φές:

1. Κατέστρεψαν το μεγαλύτερο μέρος του αποκεκαλυμμένου τμήματος του πήλινου αγωγού, παρά την στοά του Γυμνασίου.
2. Κατέστρεψαν τελείως μια βάση (την 15η εκ Ν.) της εσωτερικής κιονοστοιχίας της ίδιας στο­άς.
3. Προξένησαν βλάβες στις βάσεις 6, 13 και 14 της ιδίας στοάς.
4. Κατέστρεψαν την βάση του Α. τείχους (έναντι της 15ης βάσεως).
5. Προξένησαν βλάβες σε δυο κορινθιακά κιονόκρανα της εισόδου του Γυμνασίου.
6. Κατέστρεψαν τμήμα του περιβόλου της ιεράς Άλτεως, προς διεύρυνση του ανοίγματος (έναντι θεοκλέωνος)!
7. Κατέστρεψαν τμήμα πήλινου αγωγού παρά το Πελόπιον (στα Α.).
8. Προξένησαν αμυχές και φθορές σε διάφορα αρχιτεκτονικά αρχαία μέλη εντός του ιερού χώρου.

Στην έκθεση υπενθυμίζεται, πως οι Γερμανοί είχαν πλήρη γνώση της ιερότητος και της σπουδαιότητος του χώρου, διότι όταν εκλάπη η γερμανική σημαία από την οικία των ανασκαφών, ο αντιπρόσωπος/πληρεξούσιος του Γ' Ράιχ για την Ελλάδα, Γκύντερ Άλτενμπουργκ, εξέφρασε στις ελληνικές Αρχές (προς τον Κουίσλινγκ Τσολάκογλου) σε ζωηρό τόνο την λύπη του, για όσα συνέβησαν «εις τον χώρον ανασκαφών της Ολυμπίας, διά τας οποίας ως γνωστόν ο Φυρερ επιδεικνύει εξαιρετικόν ενδιαφέρον».

Το 2005 επεστράφησαν από την Γερμανία 10 αρχαιότητες της Ολυμπίας, που παρέμεναν εκεί επί έναν αιώνα! Έτσι, ένα κομψό μνημείο της αρχαιότητος, που φέρει το όνομα τον Φιλίππου Β' της Μακεδονίας, αναστηλώθηκε, ύστερα από 2.400 χρόνια και εγκαινιάσθηκε (ανεπισήμως) στις 10.11.2005. Τρεις ολόκληροι κίονες, μαζί με τα επιστήλια, ένα χαρακτη­ριστικό τμήμα κυκλικού σηκού και ολόκληρη σχεδόν η κρηπίδα του μνημείου, αναστηλώθη­καν. Ήταν χαρακτηριστικά αρχιτεκτονικά μέλη, από τους κίονες και τον θριγκό του Φιλιππείον, που θεωρήθησαν «διπλά», και ως τέτοια μεταφέρθηκαν στο «Μουσείο της Περγάμου» Βερολίνου. Έτσι, οι επισκέπτες της Ολυμπίας μπορούν να βλέπουν - για πρώτη φορά - ένα δείγμα του Φιλιππείου, όπως ήταν πριν καταρρεύσει από τους σεισμούς, που το ισοπέδωσαν, και τους Γερμανούς, που του πήραν κομμάτια του.

ΤΕΓΕΑ

Οι Γερμανοί καταχτητές επίταξαν το Αρχαιολογικό Μουσείο Τεγέας, και στρατώνισαν σε αυτό μια μονάδα, παρά τις ειδικές υποσχέσεις τους περί προστασίας του.

ΤΙΡΥΝΘΑ

Στην Τίρυνθα έκαμε ανασκαφές ο Γερμανός αρχαιολόγος Γεώργιος Κάρο (1872-;), δ/ντής της εν Ελλάδι Γερμανικής Αρχαιολογικής Σχολής. Διωχθείς υπό του Χίτλερ, εγκατεστάθη στις ΗΠΑ. Συγγραφέας του έργου «Η θρησκεία του Αιγαίου κύκλου», κ.ά.

Οι Γερμανοί καταχτητές, το θέρος του 1944, προκάλεσαν μεγάλες και ουσιώδεις κατα­στροφές στην Ακρόπολη της Τίρυνθος: Μεταξύ των ανασκαφών της αρχαίας πόλεως και της σήραγγας, που βρίσκεται άνωθεν αυτής, διανοίχθησαν δυο μεγάλα καταφύγια, εντός βράχου! Πλησίον της εισόδου ανέσκαψαν θέση για τηλεβόλο. Απ’ εκεί πέρασαν καλώδιο ηλεκτρι­κού ρεύματος, αφού έσκαψαν σε αρκετό βάθος όλη την Ακρόπολη κατά πλάτος! Άλλη θέση πολυβόλου είχε ανασκαφεί στην μέση της Ακροπόλεως! Η μεγαλύτερη, όμως, φθορά επήλθε κατά την κατασκευή του τρίτου πυροβολείου, το οποίο στήθηκε στην Δ. αυλή. Για το χαντάκι αυτό ανεσκάφη όλη η αυλή! Και ανατινάχθηκε το αρχαιότατο κατώφλι της εισόδου προς την αυλή, το οποίο ήταν καμωμένο από συμπαγή λίθο! Επίσης, κατέστρεψαν μέρος του βωμού και της παρά τον βωμό κιονικής βάσεως! Κατά τις εργασίες χρησιμοποίησαν δυναμίτιδα κατ’ επανάληψη σε διάφορα σημεία της Ακροπόλεως της Τίρυνθος και έφθασαν έως και μέχρι τα θεμέλια της οικοδομής! Μεταξύ των πρωταιτίων αυτής της μεγάλης ιστορικής καταστροφής, πρωτεύοντα ρόλο φαίνεται να έπαιξε ο Stabs-Gefr. Hans-Gunter Feetz.

Γιώργος Λεκάκης

από σελ.ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Η λεηλασία των ελληνικών αρχαιοτήτων από τους(πολιτισμένους) Ευρωπαίους!

Πηγή: http://www.awakengr.com/2011/11/blog-post_8234.html#ixzz2YTfwyxqM
Under Creative Commons License: Attribution Share Alike

Τα ελγίνεια μάρμαρα (γλυπτά του Παρθενώνα), για τα οποία γίνεται λόγος δεκαετίες τώρα, είναι ελαχιστότατα μπροστά στα τόσα μνημεία και τις αμέτρητες αρχαιότητες που άρπαξαν και κατέστρεψαν κατά καιρούς οι Ευρωπαίοι και κυρίως στη διάρκεια της τουρκοκρατίας.

Στο διάστημα 1723-1774, βασιλιάς της Γαλλίας ήταν ο Λουδοβίκος 15ος. Το 1730 ο βασιλικός βιβλιοθηκάριος αββάς Fourmont ήρθε στην Πελοπόννησο ως απεσταλμένος του Λουδοβίκου για να συλλέξει αρχαιότητες. Οι έρευνές του στράφηκαν κυρίως στον χώρο της αρχαίας Σπάρτης. Για το θέμα αυτό έγραψε σε ένα φίλο του: «Τα ισοπέδωσα όλα, τα ξεθεμελίωσα όλα. Από την μεγάλη αυτή πόλη δεν έμεινε λίθος επί λίθου. Εδώ και ένα μήνα συνεργεία από 30 και μερικές φορές 40 ή 60 εργάτες γκρεμίζουν, καταστρέφουν, εξολοθρεύουν τη Σπάρτη. Αυτή τη στιγμή είμαι απασχολημένος με την τελευταία καταστροφή της. Έψαξα να βρω τις αρχαίες πόλεις αυτής της χώρας και κατέστρεψα μερικές… Γκρεμίζοντας ναούς και τείχη, μην αφήνοντας λίθον επί λίθου, θα κάνω αγνώριστο αυτόν τον τόπο. Αλλά εγώ τουλάχιστον ξέρω πώς να τον αναγνωρίσω… Τώρα ασχολούμαι με την καταστροφή του Απόλλωνος στις Αμύκλες (περιοχή Σπάρτης). Βρίσκω κάθε μέρα θαυμαστά πράγματα. Δεν μετανοιώνω. Θα καταστρέψω και άλλους ναούς αν με αφήσουν»!..

Το 1806, όταν ήρθε στο χώρο αυτό ο Σατωβριάν και έψαχνε να βρει την αρχαία Σπάρτη δεν ευρήκε ούτε σημάδι από την πόλη του Λυκούργου και του Λεωνίδα. Όταν ρώτησε τους ντόπιους κατοίκους ούτε κι αυτοί γνώριζαν πού

βρισκότανε η αρχαία Σπάρτη… Είχαν φροντίσει γι’ αυτό οι Γάλλοι, οι πιο πολιτισμένοι Ευρωπαίοι… Γι’ αυτό και ο Σατωβριάν απογοητευμένος ανέβηκε σε ένα βράχο και φώναξε: Λεωνίδα, Λεωνίδα, Λεωνίδα!.. Εκαλούσε την ηρωική ψυχή του Λεωνίδα να αναστήσει την ένδοξη Σπάρτη.

Το 1788 ο πρεσβευτής της Γαλλίας στην Κων/πολη εφοδιασμένος με τουρκική άδεια επιχειρεί να αποσπάσει γλυπτά από τον Παρθενώνα. Προκάλεσε μόνον φθορές, αλλά δεν τα κατάφερε. Κομμάτιασε μόνον μία μετόπη. Οι συνεργάτες του Γάλλου πρεσβευτή σχεδίαζαν αργότερα την μεταφορά ολόκληρου του Θησείου, αλλά, ευτυχώς, δεν πρόλαβαν…

Η μεταφορά του διεθνώς γνωστού αγάλματος «Αφροδίτη της Μήλου», που σήμερα βρίσκεται στο Λούβρο (Παρίσι), 23 Μαΐου 1820: «Το άγαλμα μεταφέρθηκε στο γιαλό του νησιού… Αν από θαύμα ζωντάνευε η θεά θα έκλαιγε πικρά καθώς την έσερναν στα βράχια, την αναποδογύριζαν και την κατρακυλούσαν άνθρωποι σε έξαλλη κατάσταση. Παραλίγο να γκρεμισθεί στην θάλασσα… Ακολούθησε πανδαιμόνιο γύρω από το κασόνι που την μετέφεραν. Οι Έλληνες δεν ήθελαν να το δώσουν. Ο κυβερνήτης του πολεμικού πλοίου κραύγασε στους ναύτες να ρίξουν το κασόνι στη λέμβο. Τότε άρχισε η μάχη. Σπαθιά και ρόπαλα ανέμισαν. Ο παπάς του νησιού δέχθηκε πολλά χτυπήματα στο κεφάλι και τη ράχη. Το ίδιο και οι Έλληνες που ζητούσαν βοήθεια από τον Θεό και αγωνίζονταν. Ο πρόξενος της Γαλλίας πολεμούσε καλά κρατώντας στο ένα χέρι σπαθί και στο άλλο ρόπαλο. Οι ναύτες τραβολογούσαν το κασόνι που χτυπιόταν δεξιά-αριστερά. Τότε, σ’ αυτήν τη μεταφορά έχασε η Αφροδίτη το αριστερό της χέρι, που βλέπομε σήμερα κομμένο…». Αργότερα έσπασε και το άλλο χέρι.

Λίγο πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο έγινε μετακίνηση της Αφροδίτης σε άλλη θέση. Όταν σήκωσαν το άγαλμα ανακαλύφθηκε πάνω στο βάθρο ένα κομμάτι χαρτί κιτρινισμένο από τον χρόνο, το οποίο έγραφε το εξής:

«Στην λατρευτή μου Αφροδίτη της Μήλου επαναλαμβάνω με πόνο τα λόγια του Δροσίνη. Και στη συνέχεια ήταν γραμμένο ολόκληρο το ποίημα του Δροσίνη για την Αφροδίτη. Υπογραφή στο σημείωμα: «Με πόνο. Βεατρίκη Κώττα, ετών 12». Η ανεύρεση του σημειώματος αυτού και ο τρόπος της εκφράσεως των αισθημάτων της νεαρής Ελληνίδας έκαμαν τότε ζωηρότατη εντύπωση στο Παρίσι. Ο γαλλικός τύπος και το ραδιόφωνο του Παρισιού ασχολήθηκαν επανειλημμένα. Το σημείωμα τοποθετήθηκε σε μια γυάλινη θήκη και κατατέθηκε στα αρχεία του Λούβρου.

Ο Ιταλός Κορνήλιο Μάγνι γράφει το 1674 ότι «Όσοι ξένοι δεν μπορούσαν να μεταφέρουν τα μεγάλα αγάλματα, τους έκοβαν τα κεφάλια. Τα προώριζαν για τα σαλόνια και τα γραφεία των μεγιστάνων και φιλότεχνων της Ιταλίας – Γαλλίας – Ισπανίας – Γερμανίας».

Ο San Gallo κράτησε για τον εαυτό του την κεφαλή της Νίκης από το δυτικό αέτωμα του Παρθενώνα.

Ο Δανός λοχαγός Hartmand απέσπασε δύο κεφάλια από την μετόπη.

Κάθε ξένος που επισκεπτόταν την Ελλάδα, τα πληρώματα κάθε πολεμικού πλοίου που επισκέπτονταν κάποιο νησί ή κάποιο άλλο λιμάνι, ή τουρίστες που επισκέπτονταν τα αρχαία μας, αποσπούσαν κάποιο κομμάτι σαν σουβενίρ. Ο ακόλουθος της αγγλικής πρεσβείας στην Κων/πολη Ουίλλιαμ Τάρνερ συνήθιζε, όπως αφηγείται ο ίδιος, να τσακίζει τις μύτες των αρχαίων αγαλμάτων και να τις παίρνει για σουβενίρ (χαρακτηριστικό ψυχοπάθειας).

Όταν ο Έλγιν άρπαζε τα γλυπτά του Παρθενώνα, την ίδια ώρα ο Εδουάρδος Κλαρκ έκλεβε το μεγάλο άγαλμα της Δήμητρας από την Ελευσίνα.

Οι Ιταλοί έγδυσαν σχεδόν ολόκληρες περιοχές με αρχαία από την Μακεδονία.

Άλλοι Γάλλοι σάρωσαν όλη την Πελοπόννησο και έκλεψαν το άγαλμα του Διός (Ολυμπία).

Οι ευγενείς των ιταλικών πόλεων έχτιζαν τα παλάτια τους με μάρμαρα αρχαίων αρχιτεκτονημάτων της Αθήνας.

Ο Γερμανός Ρούντολφ Φον Σούχεν που πέρασε από την Αθήνα γράφει ότι: «Ολόκληρη η Γένοβα ήταν χτισμένη με μάρμαρα και κίονες από την Αθήνα…».

Στην λεηλασία των ελληνικών αρχαιοτήτων διακρίθηκαν τον 16ο και 17ον αιώνα οι ζάπλουτοι αριστοκράτες της Φλωρεντίας. Υπήρχε μεγάλη, τεράστια ζήτηση στις ευρωπαϊκές μητροπόλεις. Εστεμμένοι και κροίσοι φιλοδοξούν να στολίσουν τους κήπους και τα ανάκτορά τους με ελληνικά γλυπτά όπως έκαναν και οι Ρωμαίοι μερικούς αιώνες πριν. Συχνότατα το εμπόριο αρχαιοκαπηλείας γινότανε μεταξύ των διπλωματών στην Ελλάδα και των αγοραστών ή των Τούρκων πασάδων και των αγοραστών.

Τον 17ον αιώνα ένας λόγιος έγραψε: “Τον 17ο αιώνα ένας Άγγλος πλούσιος φεουδάρχης και ο πανίσχυρος δούκας του Μπάκινχαμ μεταφύτεψαν την Ελλάδα στην Αγγλία. Ακολουθούν οι Γάλλοι, οι Αυστριακοί και άλλοι με κάθε είδους έργα τέχνης που εύρισκαν στην υποδουλωμένη Ελλάδα…”

Στο Μουσείο «Ερμιτάζ – Αγία Πετρούπολη» οι ελληνικοί θησαυροί χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Η πρώτη περιλαμβάνει έργα τέχνης που βρέθηκαν στη μητροπολιτική Ελλάδα, στην Ιωνία και στην Κάτω Ιταλία και μεταφέρθηκαν στην Αγία Πετρούπολη, καθώς και ρωμαϊκά αντίγραφα ελληνικών αρχαιοτήτων.

Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τις αρχαιότητες που προέρχονται από τις παρευξείνιες χώρες, όπου άνθισαν οι ελληνικές αποικίες από τους Αρχαϊκούς Χρόνους. Πρόκειται ασφαλώς για εκφάνσεις της ελληνικής τέχνης, όπως συνάγεται από το θεματολόγιο, την τυπολογία και την τεχνική κατασκευής των αντικειμένων αυτών.

Αν συνυπολογίσουμε τους ελληνικούς θησαυρούς που υπάρχουν σε όλα τα μουσεία του κόσμου φθάνομε σε αστρονομικούς αριθμούς…

Αθανάσιος Δέμος/ ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ

Ηλεία: 1 από τους 9 νομούς της Ελλάδας με 0 χιλιόμετρα αυτοκινητόδρομου...

Ηλεία: 1 από τους 9 νομούς της Ελλάδας με 0 χιλιόμετρα αυτοκινητόδρομου... ( 14/06/2013 11:48 )

αναδημοσίευση από ΟDIGOS.GR 

Άλλη μια απόδειξη της εγκατάλειψης της Ηλείας έρχεται από άρθρο στο διαδικτυακό site Ypodomes.com  στο οποίο αναλύεται η σημερινή κατάσταση του οδικού δικτύου της χώρας σε επίπεδο σύγχρονων αυτοκινητόδρομων. Ο Νομός της κοιτίδας των Ολυμπιακών αγώνων, ο νομός με ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια κρουαζιερόπλοιων, ο νομός που εξυπηρετεί οδικά ένα από τα πιο τουριστικά νησιά, τη Ζάκυνθο, η Ηλεία δεν έχει ούτε ένα χιλιόμετρο  Αυτοκινητόδρομου.  9 Νομοί της ηπειρωτικής Ελλάδας δεν έχουν, αλλά η Ηλεία απέχει περισσότερο από όλους από αυτοκινητόδρομο, αφού σε κάποιους από τους άλλους νομούς περνάνε δίπλα και εξυπηρετούνται με συνδετήριες οδούς. Αναλυτικά το άρθρο:

 Η Ελλάδα είναι μία χώρα που προς το παρόν θεωρείται «φτωχή» σε δίκτυο από αυτοκινητόδρομους, σε σχέση φυσικά με τις αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης. Η δημιουργία και λειτουργία αυτοκινητόδρομων είναι κρίσιμης σημασίας για την ανάπτυξη μιας χώρας καθώς σε συνδυασμό με το δίκτυο σιδηροδρόμων, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια δημιουργεί ένα άρρηκτα μεταξύ τους μεταφορικό δίκτυο που απλοποιεί και ενισχύει το εμπόριο, τις υπηρεσίες και τον τουρισμό.

Σήμερα στη χώρα μας υπάρχει ένα διπλό πρόσωπο σχετικά με την παρουσία αυτοκινητόδρομων. Το πρώτο είναι οι αυτοκινητόδρομοι που λειτουργούν και το δεύτερο είναι οι υπό κατασκευή αυτοκινητόδρομοι.

Σε επίπεδο Περιφερειών, όλες οι Ηπειρωτικές Περιφέρειες διαθέτουν από ένα σχετικό μικρό (όπως είναι στην περίπτωση της  Δυτικής Ελλάδας και της Ηπείρου) μέχρι πολύ ικανοποιητικού (όπως είναι στις Περιφέρειες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας).

Αν αναλύσουμε σε δεύτερο βαθμό την ύπαρξη αυτοκινητόδρομων θα δούμε ότι υπάρχουν αρκετοί Νομοί που σήμερα δεν διαθέτουν ούτε ένα χιλιόμετρο κλειστού αυτοκινητόδρομου, ενώ το εντυπωσιακό είναι και πως στο μέλλον θα υπάρχουν κάποιοι λίγοι Νόμοι που δεν προβλέπεται να αποκτήσουν  κλειστούς σύγχρονους  αυτοκινητόδρομους.

ΟΙ ΝΟΜΟΙ ΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΑΛΛΑ ..ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ
Οι Νομοί της Ηπειρωτικής Ελλάδας που δεν διαθέτουν σήμερα ούτε ένα χιλιόμετρο κλειστού αυτοκινητόδρομοι είναι αρκετοί, όμως στο μέλλον πρόκειται να αποκτήσουν λόγω της κατασκευής των 4 παγωμένων αυτοκινητόδρομων αλλά και μέσω άλλων έργων. Αναλυτικά αυτοί οι Νομοί είναι οι: ΦΛΩΡΙΝΑΣ, ΗΛΕΙΑΣ, ΛΑΚΩΝΙΑΣ, ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ.

Στον Νομό Φλώρινας κατασκευάζεται το τμήμα Φλώρινα-Νίκη του αυτοκινητόδρομου Φλώρινα-Κοζάνη. Στον Νομό Ηλείας μελλοντικά περιμένουμε την κατασκευή του τμήματος Πάτρα-Πύργος-Τσακώνα της Ολυμπίας Οδού. Στον Νομό Λακωνίας κατασκευάζεται το τμήμα Λεύκτρο-Σπάρτη του Αυτοκινητόδρομου Μορέα. Στον Νομό Καρδίτσας θα κατασκευαστεί το βασικό τμήμα του Αυτοκινητόδρομου Κεντρικής Ελλάδας Ε65.

Μία ειδική περίπτωση είναι ο Νομός Πρέβεζας καθώς θα διαθέτει αυτοκινητόδρομους ...ξυστά. Συγκεκριμένα ένα μικρό τμήμα της Ιόνιας Οδού θα περνά λίγο μέσα από τον Νομό (στην περιοχή της Φιλιππιάδας) ενώ και ο αυτοκινητόδρομος Άκτιο-Αμβρακία, θα ..αγγίζει την Πρέβεζα μέσω της υποθαλάσσιας ζεύξης.

Στον αντίποδα, υπάρχουν κάποιοι Νομοί που δεν πρόκειται ούτε στο μεσοπρόθεσμο μέλλον θα διαθέτουν ..έστω και ένα χιλιόμετρο κλειστού αυτοκινητόδρομου. Παρόλα αυτά θα βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από αυτοκινητόδρομους που θα διέρχονται ..δίπλα τους,. Αυτοί οι Νομοί είναι οι:  ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΦΩΚΙΔΑΣ,  ΔΡΑΜΑΣ,  ΠΕΛΛΑΣ, ΕΥΒΟΙΑΣ.

Οι Νομοί Ευρυτανίας και Φωκίδας θα έχουν δίπλα τους την Ιόνια Οδό και αρκετά κοντά τον Ε65 (για την Ευρυτανία). Ο Νομός Δράμας έχει σε απόσταση αναπνοής την Εγνατία Οδό όμως υπάρχει και το ενδεχόμενο κατασκευής στο μέλλον του αυτοκινητόδρομου Σέρρες-Δράμα-Καβάλα.  Από την Εγνατία Οδό θα εξυπηρετείται και ο Νομός Πέλλας. Τέλος ο Νομός Εύβοιας παρά την γειτνίαση του με την Αττική αυτοκινητόδρομο βλέπει μόνο μέχρι την Χαλκίδα ενώ για τον διαμήκη αυτοκινητόδρομο του νησιού προς το παρόν υπάρχουν μόνο λόγια.

Πηγή: Ypodomes.com