Ο φιλόσοφος Πύρρων εξ Ήλιδος:

Ο φιλόσοφος Πύρρων εξ Ήλιδος:

"Τίποτε δεν είναι βέβαιον"

Ο πρόδρομος του σκεπτικισμού

 

Η ομιλία του Γιώργου Λεκάκη στο 3ο Συνέδριο Φιλοσοφίας και Κοσμολογίας, που έγινε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στις 28.05.2014.

 

  

 

Ο Πύρρων ο Ηλείος (360 π.Χ. – 270 π.Χ.) ήταν Έλληνας φιλόσοφος, ιδρυτής της Σχολής του Σκεπτικισμού. Ιερεύς και περίφημος για την ψυχική του γαλήνη, συμπαθών της απλότητος των Κυνικών και επηρεασμένος από τον Δημόκριτο και τον σχετικισμό των Σοφιστών , κήρυξε μία αδιατάρακτη ηρεμία του θυμικού μέσω της διαρκούς αμφιβολίας και της παραιτήσεως από κάθε γνώμη ή ροπή («εποχή», αποφυγή κάθε κρίσεως) λόγω του παντελώς αδύνατου της σιγουριάς.
Κατά τον Πύρρωνα, τίποτε δεν μπορεί να είναι καθαυτό (από μόνο του) ηθικά καλό ή κακό, ωραίο ή αισχρό, δίκαιο ή άδικο (καθώς η ανθρώπινη συμπεριφορά ρυθμίζεται από τη συμβατικότητα, «νόμω και έθει» , δηλαδή από την καθιερωμένη συνήθεια και το έθιμο). Βασικό αξίωμα των Σκεπτικών είναι η λεγόμενη «Αρρεψία» (αμφιβολία), ενώ ως το μόνο πραγματικό αγαθόν αναγνωρίζεται η Αρετή. Δεν μπορούμε να διακρίνουμε, μετρήσουμε και κρίνουμε τα πράγματα, που χαρακτηρίζονται «αδιάφορα, αστάθμητα και ανεπίκριτα». Ούτε τα δεδομένα των αισθήσεων, ούτε οι κρίσεις μας μπορεί να είναι αληθείς ή ψευδείς.
Η διδασκαλία του Πύρρωνος άσκησε τεράστια επίδραση στη Μέση και Νεώτερη Ακαδήμεια απειλώντας τες μάλιστα με πιθανή αφομοίωση.