Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Ποσό που αγγίζει τα 3,6 δισ. ευρώ αναμένεται να "κυνηγήσουν" οι τράπεζες
αμέσως μετά την ολοκλήρωση των ελέγχων της BlackRock και στην περίπτωση
που αρθεί η απαγόρευση των πλειστηριασμών από το νέο έτος.
Και αυτό γιατί τόσα εκτιμάται κατά προσέγγιση ότι είναι τα στεγαστικά
δάνεια που δεν εξυπηρετούνται γιατί οι κάτοχοί τους εκμεταλλεύονται το
μέτρο της απαγόρευσης και δεν πληρώνουν τις οφειλές τους ενώ έχουν την
οικονομική δυνατότητα. Θα πρέπει ωστόσο να σημειωθεί ότι η εκτίμηση για
το ποσό είναι κατά βάση ενδεικτική, αφού κανείς δεν μπορεί να πει με
βεβαιότητα τον ακριβή αριθμό δανειοληπτών που εμπίπτουν στην έννοια του
"ηθικού κινδύνου".
Θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι στην επόμενη ημέρα του τραπεζικού
συστήματος, η διαχείριση των "κόκκινων" δανείων θα αποτελέσει ίσως τη
βασικότερη όλων των τραπεζικών λειτουργιών. Οι τράπεζες θέλουν να ρίξουν
το βάρος στην ανάκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων οφειλών και σε αυτό
το πλαίσιο αναμένεται να ενισχύσουν σημαντικά, μέσα στο επόμενο
διάστημα, τα τμήματα καθυστερήσεων.
"Είναι δύσκολο να υπολογίσουμε με ακρίβεια το ποσό που αντιστοιχεί σε
οφειλέτες που εκμεταλλεύονται την κατάσταση. Ωστόσο, αν καταφέρουμε να
εισπράξουμε έστω και ένα μέρος από τα χρήματα αυτά θα είναι επιτυχία",
δηλώνει στο Capital.gr, διευθυντικό στέλεχος στεγαστικής πίστης.
Από την έκρηξη του φαινομένου των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέχρι
σήμερα οι τράπεζες επιμένουν ότι ένα ποσοστό, όχι πολύ μεγάλο αλλά
αξιοσημείωτο, των δανειοληπτών που δεν εξυπηρετούν τα δάνειά τους, είτε
πρόκειται για καταναλωτικά, είτε για στεγαστικά ή επιχειρηματικά δεν
πληρώνουν γιατί... δεν θέλουν και όχι γιατί δεν μπορούν. Μάλιστα,
αρμόδια τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι οι τράπεζες έχουν εντοπίσει
πελάτες που ενώ καθυστερούν... με σχέδιο στην αποπληρωμή ενός δανείου
διαθέτουν καταθέσεις ακόμα και μεγαλύτερες από την αξία του.
Σήμερα τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων διαμορφώνονται 71,6 δισ.
ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τον Αύγουστο του
2013. Από αυτά εκτιμάται ότι σε καθυστέρηση άνω των τριών μηνών,
βρίσκεται ποσοστό άνω του 26%, δηλαδή περίπου 18,6 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με
όσα αναφέρει η Citi σε έκθεσή της για τις επαφές που είχε με τις
διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών, οι τράπεζες τοποθετούν τον ηθικό
κίνδυνο μεταξύ 10%-20%.
Κατά συνέπεια, οι τράπεζες εκτιμούν ότι τα δάνεια που δεν εξυπηρετούνται
γιατί οι δανειολήπτες εκμεταλλεύονται την κατάσταση ίσως "αγγίζουν" τα
3,6 δισ. ευρώ. Και αυτά είναι τα δάνεια που βάζουν πρώτα... στο μάτι,
αφού συγκεντρώνουν τις περισσότερες πιθανότητες "αναβίωσης". Οι τράπεζες
πιστεύουν ότι με την άρση της απαγόρευσης των πλειστηριασμών –η οποία
αναμένεται να λάβει χώρα με την ταυτόχρονη εφαρμογή εισοδηματικών και
άλλων κριτηρίων– θα μπορέσουν να ανακτήσουν σημαντικό μέρος από τα
χρωστούμενα όσων έχουν οικονομική δυνατότητα.
Δεν πρόκειται, όμως, για μία εύκολα διαδικασία. Θα πρέπει να υπάρξει
συνεργασία των τραπεζών –ίσως στο πλαίσιο του κοινού μετώπου για τις
ρυθμίσεις– με αποτέλεσμα ξένοι οίκοι να εκτιμούν ότι τα τραπεζικά βιβλία
δεν θα “καθαρίσουν” σε λιγότερο από δύο χρόνια, λόγω αφενός των
υφιστάμενων νομικών διαδικασιών και αφετέρου εξαιτίας του γεγονότος ότι
οι αξίες των ακινήτων-ενέχυρων έχουν καταρρεύσει.
|
Ο εφιάλτης της υπερχρέωσης
Στο... κόκκινο βρίσκονται δύο στα τρία νοικοκυριά με στεγαστικά δάνεια,
που περνούν στην κατηγορία των υπερχρεωμένων και δυσκολεύονται να
αντεπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε χθες η Ενωση Εργαζομένων
Καταναλωτών Ελλάδας (ΕΕΚΕ) της ΓΣΕΕ με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά
της Φτώχειας, τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά με στεγαστικά δάνεια
εκτοξεύθηκαν φέτος στο 75% (ιδιοκτητών μόνο πρώτης κατοικίας), με
πιστωτικές κάρτες αγγίζουν το 15% και με καταναλωτικά δάνεια το 10%.
Αυτό συνιστά διαφοροποίηση σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές της
κρίσης.
Το 2011, για παράδειγμα, οι υπερχρεωμένοι είχαν κατά κύριο λόγο πάρα πολλά καταναλωτικά δάνεια και πάρα πολλές πιστωτικές.
«Ο εφιάλτης της υπερχρέωσης μπαίνει στα σπίτια των... νοικοκυραίων που
έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο και λόγω μείωσης μισθών-συντάξεων αλλά και
ανεργίας αδυνατούν να αποπληρώσουν», εξηγεί η πρόεδρος της ΕΕΚΕ, Ιωάννα
Καρανδινάκη. Η μεγάλη πλειονότητα των υπερχρεωμένων δανειοληπτών (βάσει
των καταθέσεων αιτήσεων εξωδικαστικών συμβιβασμών) είναι έγγαμοι
(66,67%) και σε παραγωγικές ηλικίες (52% 30-50 ετών), αλλά και άνεργοι
(35,35%). Οι αμέσως επόμενες κατηγορίες είναι ιδιωτικοί υπάλληλοι
(26,01%) και συνταξιούχοι (16,67%). Το μέσο μηνιαίο ατομικό εισόδημα των
άγαμων υπερχρεωμένων είναι 800€ και το μέσο μηνιαίο οικογενειακό
εισόδημα των έγγαμων είναι 1.250€. Η πλειονότητα έχει παιδιά κάθε
ηλικίας, ιδιόκτητη κατοικία (65,12%) και αυτοκίνητο (58,53%).
Στοιχεία
Οι πέντε νομοί με τα περισσότερα υπερχρεωμένα νοικοκυριά είναι: Αττικής,
Θεσσαλονίκης, Χανίων, Κιλκίς και Αχαΐα. Από τους 8.000 υπερχρεωμένους
δανειολήπτες που προσήλθαν στα τοπικά παραρτήματα της ΕΕΚΕ την τριετία
2011-2013 το 48,7% έχει καταναλωτικά, το 28,8% πιστωτικές και το 19,8%
στεγαστικά. Οσον αφορά στο ύψος (αξία) αυτών των δανείων, το 61,68%
είναι στεγαστικά, το 31,25% καταναλωτικά και το 4,98% πιστωτικές κάρτες.
Η μέση οφειλή ανά δανειολήπτη ξεπερνά τις 90.000 ευρώ, ενώ κατά μέσον
όρο καθένας βαρύνεται με 4,43 δάνεια.
«Τα στοιχεία αποτυπώνουν ανάγλυφα τον διαγκωνισμό των τραπεζών σε
χορηγήσεις καταναλωτικών δανείων και πιστωτικών καρτών, με ελάχιστη
άσκηση πιστωτικού ελέγχου», επισημαίνει η ΕΕΚΕ, κάνοντας λόγο για
«πολλές περιπτώσεις εξόφθαλμης ανισορροπίας ύψους δανείων και
εισοδημάτων του δανειολήπτη ειδικά στην επαρχία» (π.χ. ύψος δανείων
250.000 ευρώ με εισόδημα 9.000 ευρώ).
Οπως εκτιμάται, όσοι έλαβαν δάνειο (κυρίως στεγαστικό) από το 2008 και
μετά αδυνατούν να το εξυπηρετήσουν, καθώς είναι κατά πλειοψηφία άτομα
30-40 ετών και άνεργοι σήμερα. Οι υπερχρεωμένοι με κατάθλιψη ξεπερνούν
το 45% στα αστικά κέντρα και πολύ περισσότερο στην ελληνική επαρχία.
Σκιαγραφώντας αυτό το περιβάλλον, τα στελέχη της Ενωσης έκρουσαν χθες
τον κώδωνα του κινδύνου, υποστηρίζοντας πως αν αρθεί το προστατευτικό
πλαίσιο για την πρώτη κατοικία και αποδυναμωθεί ο νόμος για τα
υπερχρεωμένα νοικοκυριά (έχει καταργηθεί, επισημαίνουν, ο εξωδικαστικός
συμβιβασμός με τις τράπεζες), είναι ορατός ο κίνδυνος να ακολουθήσει
«πλημμύρα κατασχέσεων». Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕΚΕ εξηγεί πως:
Δικαστική ρύθμιση χρεών οδηγεί συχνά σε σημαντικό περιορισμό μηνιαίων δόσεων και «κούρεμα».
Ρυθμιστέα με τον «νόμο Κατσέλη» είναι και τα δάνεια από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και τον ΟΕΚ.
Οι εν ενεργεία μικρέμποροι και πρώην έμποροι μπορούν να ενταχθούν στον «νόμο Κατσέλη» υπό προϋποθέσεις.
Ο «νόμος Κατσέλη» δεν αφορά μόνο στεγαστικά δάνεια, αλλά κάθε είδους δάνειο, ακόμα και επαγγελματικό.
Από την κατάθεση της δικαστικής αίτησης μέχρι την εκδίκαση της
προσωρινής διαταγής (ασφαλιστικά μέτρα) αναστέλλονται όλα τα
καταδιωκτικά μέτρα (π.χ. κατασχέσεις). Την ίδια περίοδο ο δανειολήπτης
υποχρεούται να καταβάλει το 10% της τελευταίας ενήμερης μηνιαίας δόσης
σε κάθε τράπεζα. Η μη καταβολή δεν έχει δυσμενή επίπτωση, παρά μόνο αν
δεν καταβάλει τρεις μηνιαίες δόσεις.
από Έθνος
|
|
|
|
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου